Cấu trúc đề thi tốt nghiệp THPT môn Sinh có gì đáng chú ý?

1. Tham khảo đề thi THPT Quốc gia môn Sinh 2022

1.1. Cấu trúc đề thi

Với một lượng kiến thức vô cùng lớn của chương trình Sinh học cấp THPT, 40 câu hỏi nằm trong đề thi sẽ chủ yếu tập trung vào 9 chuyên đề trọng tâm ở cả kiến thức lớp 11 và lớp 12. Chi tiết về những chuyên đề cũng như số lượng câu hỏi của mỗi chuyên đề sẽ được trình bày ở bảng dưới và thí sinh có thể tham khảo cấu trúc đề thi THPT Quốc gia 2022 môn Sinh tại đây:

>>>Xem thêm: Cấu trúc đề thi tốt nghiệp THPT

1.2. Ma trận đề thi

Đề thi bao gồm 70% câu hỏi lí thuyết (tất cả là 28/40 câu) và 30% còn lại là câu hỏi bài tập (tất cả 12/40 câu). Trong đó, 75% câu hỏi trong đề thi (tất cả 30/40 câu) sẽ thuộc vào mức độ nhận biết - thông hiểu, trong đó có 4 câu thuộc chương trình Sinh học lớp 11 và 26 câu còn lại thuộc các chuyên đề trong chương trình Sinh học lớp 12.

Độ khó của phần thi này sẽ đảm bảo cho các em học sinh trung bình - khá, có khả năng đạt được điểm từ 6-7,5, đáp ứng rất tốt mục tiêu xét công nhận tốt nghiệp cho các thí sinh. Còn lại 25% câu hỏi của đề thi (tất cả 10/40 câu) thuộc về mức độ vận dụng - vận dụng cao, đều nằm trong các chuyên đề của chương trình Sinh học 12, thuộc vào các chương:  cơ chế di truyền và biến dị, di truyền học quần thể, di truyền học người, quần xã sinh vật.

Đặc biệt là các câu hỏi khó trong đề thi đa phần sẽ không đặt nặng về vấn đề tính toán, có những câu vận dụng, vận dụng cao thuộc vào chuyên đề Sinh thái. Chúng ta cùng tìm hiểu ma trận đề thi THPT quốc gia 2022 môn Sinh một cách cụ thể nhất nhé!

1.3. Nhận định về đề thi

Về môn Sinh học thì đề thi được nhận xét là phân hóa khá tốt, phổ điểm trung bình dao động từ 5,5 đến 6,5

Đề thi tuân theo đúng như cấu trúc nội dung mà Bộ GD&ĐT đã ra công bố bằng Đề thi tham khảo vào ngày 31/3/2022; Đề thi phù hợp với mục tiêu là xét tốt nghiệp, có độ phân hóa khá vừa phải nhằm xét tuyển Đại học. Các thí sinh cần phải có kĩ năng đọc hình cũng như bảng biểu và sơ đồ. Do đề không quá khó nên khả năng số lượng điểm sẽ không ít.

Về độ khó thì có tới 60% câu hỏi thuộc về mức độ nhận biết và thông hiểu, rất phù hợp với mục tiêu là xét công nhận tốt nghiệp. Chỉ có khoảng 40% câu hỏi được sử để phân hóa trong đó thì có khoảng 10% câu hỏi ở mức độ vận dụng cao.

Có 4 câu hỏi thuộc về chương trình lớp 11 nằm ở trong chương I – Chuyển hóa vật chất và năng lượng, câu hỏi này chỉ ở mức độ nhận biết và thông hiểu. Còn lại 90% số câu hỏi thì nằm trong chương trình của lớp 12, phân bố bao gồm 9 câu Quy luật di truyền, 9 câu liên quan đến Cơ chế di truyền và biến dị, 1 câu về di truyền người, 2 câu về di truyền học ứng dụng, 4 câu về Tiến hóa, 3 câu về di truyền quần thể và 8 câu Sinh thái.

Các câu hỏi khó nhất của đề thi vẫn thuộc phần quy luật di truyền cùng với di truyền quần thể. Không có mức độ vận dụng cao về câu phả hệ như truyền thống các năm qua.

Các câu hỏi được sắp xếp lần lượt theo thứ tự từ dễ đến khó, giống như hầu hết các đề thi môn Sinh học trong những năm gần đây và cả đề tham khảo của Bộ GD&ĐT đã công bố. Ở 10 câu hỏi cuối cùng của đề thì các câu hỏi sắp xếp không theo thứ tự mà được xếp ngẫu nhiên theo phần mềm trộn đề. Điều này sẽ giúp các thí sinh hạn chế việc lựa chọn ngẫu nhiên đáp án cho cả 4 câu vận dụng cao mà trước đây chúng thường nằm ở vị trí cuối cùng.

Nhìn chung, với mức độ đề thi như hiện tại thì các thí sinh hoàn toàn có thể yên tâm với mục tiêu là xét điểm tốt nghiệp, chỉ cần ôn tập thật chăm chỉ và nắm chắc toàn bộ kiến thức sách giáo khoa là có khả năng đạt được từ 6 đến 7 điểm một cách đơn giản.

Do vậy mà đỉnh của phổ điểm có thể dao động ở giá trị 5,5-6,5 điểm. Ngoài ra thì cũng giảm bớt sự lồng ghép toán vào những câu hỏi và tăng tỉ lệ các dạng câu hỏi đánh giá năng lực đặc biệt là về phân tích hình ảnh, đồ thị, bảng biểu và các năng lực đọc nhằm khai thác được tất cả dữ liệu từ đó sẽ làm nguyên liệu cho quá trình trả lời câu hỏi.

2. Đề thi minh họa THPT Quốc gia môn Sinh 2023

2.1. Cấu trúc đề thi

Cấu trúc của đề thi THPT Quốc gia môn Sinh học bao gồm tất cả 40 câu hỏi trắc nghiệm, các thí sinh cần phải ôn tập toàn bộ kiến thức thuộc chương trình lớp 12 và 11 nhằm hoàn thành bài thi này. Tuy nhiên thì lượng kiến thức sẽ chủ yếu tập trung vào 9 chuyên đề như sau:

Về mức độ:

2.2. Nhận xét về đề thi

Đề thi tham khảo bao gồm 77,5% thuộc về những câu hỏi lí thuyết (chiếm 31/40 câu) và 22,5% câu hỏi thuộc về phần bài tập (chiếm 9/40 câu). Trong đó, 75% câu hỏi của đề thi (chiếm 30/40 câu) thuộc về mức độ Nhận biết và Thông hiểu, trong đó sẽ có 4 câu hỏi thuộc về chương trình Sinh học lớp 11 và 26 câu còn lại sẽ thuộc về các chuyên đề của chương trình lớp 12 Sinh học. Độ khó của phần thi này cũng có thể đảm bảo cho các em học sinh trung bình – khá có thể đạt được từ 6-7,5 điểm, đáp ứng rất tốt với mục tiêu để xét công nhận tốt nghiệp.

Đề thi minh họa sẽ không có sự xuất hiện của những câu hỏi cần phải tính toán, trong đó 25% câu hỏi trong đề thi (chiếm 10/40 câu) ở mức độ là Vận dụng - Vận dụng cao đều thuộc vào chuyên đề Sinh thái, Tiến hóa và vẫn đang theo thiên hướng là lựa chọn số lượng phát biểu đúng hoặc sai.

Đề minh hoạ chỉ mang tính chất tham khảo, cho chúng ta biết về cấu trúc đề cũng như mức độ bài tập và lí thuyết có trong đề, giúp các em học sinh có cơ sở để ôn tập trọng tâm và dễ dàng hơn. Đề thi thật thì mức độ khó của những câu hỏi vận dụng sẽ được tăng lên, có thể sẽ xuất hiện thêm các câu hỏi vận dụng cao, đòi hỏi các em học sinh phải sử dụng khả năng tư duy và phân tích thật tốt để tìm ra được đáp án đúng. 

>>>Xem thêm: Chia sẻ phương pháp ôn thi tổ hợp Khoa học tự nhiên thi THPTQG hiệu quả

Đăng ký ngay để được các thầy cô tổng hợp kiến thức và xây dựng lộ trình ôn thi THPT môn Sinh học sớm

3. 5 phần kiến thức trọng tâm sẽ xuất hiện trong đề thi THPT Quốc gia môn Sinh 2023

3.1. Di truyền học

Chuyên đề di truyền học là một phần nội dung quan trọng trong chương trình Sinh học. Đây cũng là một phần nội dung chiếm khá nhiều trong các câu hỏi của đề thi. Chính vì thế mà các em tuyệt đối không thể bỏ qua nội dung này khi ôn tập.

Để nắm được toàn bộ kiến thức của phần di truyền học thì các em cần phải “xử gọn” những nội dung dưới đây:

Cơ sở vật chất cùng cơ chế di truyền và biến dị cấp phân tử. Trong nội dung này thì các em cần phải hiểu thật rõ các kiến thức liên quan đến ADN, ARN và prôtêin. Đồng thời cũng cần nắm được các kiến thức liên quan đến phần cơ chế di truyền và đột biến gen.

Các kiến thức có liên quan đến cơ sở vật chất và cơ chế di truyền cấp tế bào cùng với cơ chế biến dị cấp tế bào các em cũng cần phải học thật kỹ.

Chuyên đề di truyền học cũng chứa các nội dung quan trọng khác như là: quy luật di truyền hay di truyền học quần thể. Ngoài ra thì các ứng dụng của di truyền và di truyền học người các em cũng cần phải ôn luyện thật kỹ lưỡng.

3.2. Tiến hóa

Để tổng hợp được kiến thức Sinh học 12 khi ôn thi đại học thì kiến thức về phần tiến hóa cũng là một trong những nội dung trọng tâm.

Khi học về lý thuyết của phần tiến hóa em cần phải nắm vững 3 nội dung như dưới đây:

• Thứ nhất là bằng chứng tiến hóa

• Thứ hai là cơ chế tiến hóa

• Thứ ba là sự phát sinh phát triển sự sống trên Trái đất

Để có thể nắm vững các nội dung này một cách dễ dàng thì các em có thể tham khảo thêm những bài tập trắc nghiệm lý thuyết môn Sinh học ôn thi đại học có đáp án. Hoặc có thể tham khảo thêm các chuyên đề ôn thi đại học môn Sinh học năm 2018. Đây là những loại tài liệu nhằm hỗ trợ thêm cho các em trong quá trình tổng hợp lý thuyết để ôn thi THPT Quốc gia môn Sinh.

3.3. Sinh thái

Để tổng hợp được lý thuyết ôn thi đại học môn Sinh học phần sinh thái một cách đầy đủ nhất, các em cần phải thực sự chú ý đến những kiến thức cơ bản trước đó. Những nội dung cơ bản sẽ thường được xuất hiện trong đề thi. Quan trọng hơn hết là khi học em cần phải kết hợp giữa việc học lý thuyết với làm các bài tập. Vừa học lý thuyết vừa làm các dạng bài tập liên quan có thể giúp các em hiểu nhanh hơn phần kiến thức này. Đó cũng chính là một hình thức tổng hợp lý thuyết để ôn thi đại học môn Sinh một cách nhanh nhất.

Về phần sinh thái thì các em cần phải nắm chắc các nội dung chính như dưới đây:

• Cơ thể và môi trường

• Quần thể sinh vật

• Quần xã sinh vật

• Hệ sinh thái

3.4. Sinh học tế bào

Đây chính là phần kiến thức đóng vai trò như nền tảng để giúp các em làm tốt các dạng trong đề thi đại học. Để có thể tổng hợp được phần lý thuyết ôn thi đại học môn Sinh một cách đầy đủ nhất thì các em không thể bỏ qua phần kiến thức về sinh học tế bào.

Những nội dung cơ bản cần phải nắm được trong phần sinh học tế bào bao gồm:

• Giới thiệu chung về thế giới sống

• Thành phần hóa học của tế bào

• Cấu trúc tế bào

• Chuyển hóa vật chất và năng lượng trong tế bào

Trong quá trình học thì các em cũng cần phải tham khảo về các dạng bài tập của phần này từ các thầy cô. Em cần phải lập rõ kế hoạch và lên kế hoạch đầy đủ nhất mới có thể đạt được kết quả cao trong kỳ thi.

3.5. Sinh học cơ thể

Đây là một phần tổng hợp lý thuyết nhằm ôn thi đại học môn Sinh học liên quan đến thực tiễn. Chính vì vậy nên em cần phải học cũng như nắm vững những nội dung trọng tâm của phần này.

Đầu tiên cần phải nắm những kiến thức liên quan đến sinh học vi sinh vật. Nội dung này có thể giúp các em hiểu sâu hơn về vi sinh vật, virút cũng như các loại bệnh truyền nhiễm

Đối với bài học liên quan đến sinh lí thực vật thì các em cần nắm thật chắc các nội dung cơ bản như: chuyển hóa vật chất và năng lượng ở thực vật, Cảm ứng ở thực vật cùng với nội dung liên quan đến sinh trưởng, phát triển và sinh sản ở thực vật.

Các kiến thức liên quan đến sinh lí động vật sẽ giúp các em hiểu rõ hơn về chuyển hóa vật chất và năng lượng ở động vật. Các nội dung liên quan đến cảm ứng ở động vật thì các em cũng không thể bỏ qua. Và cuối cùng chính là vấn đề sinh trưởng, phát triển cũng như sinh sản ở động vật và các em cũng cần phải ôn tập kỹ càng.

Đề thi THPT Quốc gia môn Sinh 2023 đang nhận được rất nhiều sự quan tâm của các em học sinh mong muốn theo khối B cùng với các khối khác có sự tham gia của môn học này. Bới vây, VUIHOC đã tổng hợp tất cả các thông tin như đề thi năm trước, minh hoạ đề năm nay cùng với các phần thi trọng điểm năm nay. Các em cũng đừng bỏ lỡ bí quyết ôn luyện đề thi Sinh THPT Quốc gia được nhà trường VUIHOC chia sẻ trong bài viết tiếp theo. Để học được nhiều kiến thức liên quan đến kỳ thi THPT Quốc gia thì các em hãy truy cập vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>>>Xem thêm: Lộ trình ôn thi tốt nghiệp THPT Quốc gia đạt kết quả cao