Soạn bài Pơ-liêm, quỷ Riếp và Ha-nu-man| Văn 9 tập 2 Chân trời sáng tạo

1. Soạn bài Pơ-liêm, quỷ Riếp và Ha-nu-man: Chuẩn bị đọc

Câu hỏi (trang 88 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Em biết truyện dân gian nào kể về cuộc đấu tranh giữa người với quỷ? Hãy chia sẻ với các bạn trong lớp. 

- Mình muốn chia sẻ với các bạn một câu chuyện dân gian rất thú vị mà mình biết. Đó là câu chuyện kể về cuộc đấu tranh giữa người với quỷ. Các bạn có tò mò muốn biết đó là câu chuyện nào không? Có rất nhiều câu chuyện dân gian kể về cuộc chiến giữa người và quỷ, mỗi câu chuyện đều mang một ý nghĩa và bài học khác nhau. Mình xin kể cho các bạn nghe một câu chuyện mà mình rất thích, đó là sự tích cây nêu ngày Tết.

- Tuy không có một văn bản ghi chép chính thức nào về nguồn gốc của cây nêu ngày Tết, nhưng dân gian Việt Nam đã truyền tụng rất nhiều câu chuyện ly kỳ, thú vị về ý nghĩa của việc dựng cây nêu. Mỗi vùng miền lại có một câu chuyện khác nhau, nhưng tựu chung lại, cây nêu đều được xem là một biểu tượng linh thiêng, mang ý nghĩa xua đuổi tà ma, mang lại may mắn và bình an cho gia đình. Một trong những câu chuyện phổ biến nhất kể về thời kỳ mà quỷ dữ hoành hành, chiếm đoạt hết đất đai và bắt người dân làm việc nặng nhọc. Thấu hiểu nỗi khổ của con người, các vị thần đã cho phép quỷ dữ được trở về thăm quê hương vào mỗi dịp Tết Nguyên Đán. Tuy nhiên, để tránh bị quỷ quấy phá, người dân đã nghĩ ra cách dựng cây nêu trước nhà. Cây nêu thường được làm từ cây tre cao lớn, trên đỉnh có treo các vật dụng như giấy màu, đèn lồng, hoặc những đồ vật có tiếng kêu lục lạc. Người ta tin rằng, những âm thanh phát ra từ cây nêu sẽ khiến quỷ dữ sợ hãi và không dám bén mảng đến gần. Ngoài ra, còn có một câu chuyện khác kể về một vị thần đã dạy cho người dân cách trồng những cây đặc biệt có khả năng xua đuổi tà ma. Những cây này khi lớn lên trở thành cây nêu và được người dân dựng lên trước nhà vào mỗi dịp Tết.

2. Soạn bài Pơ-liêm, quỷ Riếp và Ha-nu-man: Trải nghiệm cùng văn bản 

2.1 Chú ý tính biểu cảm của Ha-nu-man. 

Trong tác phẩm, Ha-nu-man không chỉ là một vị thần sở hữu sức mạnh phi thường mà còn là một nhân vật mang đầy tính biểu cảm. Qua những lời thoại, hành động của mình, tác giả đã khắc họa một Ha-nu-man đa diện, giàu cảm xúc: 

- Ngôn ngữ: Tác giả đã sử dụng những từ ngữ giàu tính biểu cảm để miêu tả tâm trạng của Ha-nu-man như: "ôi", "trời ơi", "ư", "kinh khủng thế",... Những từ ngữ này giúp người đọc dễ dàng hình dung được những cảm xúc phức tạp bên trong nhân vật.

- Hành động: Những hành động của Ha-nu-man cũng góp phần thể hiện tính biểu cảm của nhân vật. Chàng có lúc đau khổ đến mức muốn chết, có lúc tức giận đến mức muốn phá hủy tất cả.

- Tình huống: Những tình huống mà nhân vật phải đối mặt cũng là yếu tố quan trọng tạo nên tính biểu cảm. Sự xung đột giữa tình yêu và nghĩa vụ, giữa lòng trung thành và sự công bằng đã khiến Ha-nu-man phải trải qua những cung bậc cảm xúc khác nhau.

⇒ Tính biểu cảm của Ha-nu-man đã góp phần tạo nên một nhân vật đáng nhớ trong tác phẩm "Pơ-liêm, quỷ Riếp và Ha-nu-man". Qua hình tượng của Ha-nu-man, tác giả muốn ca ngợi những phẩm chất cao đẹp của con người như lòng trung thành, lòng nhân ái, sự dũng cảm.

>> Xem thêm: Soạn văn 9 Chân trời sáng tạo

2.2 Điều gì khiến cả Ha-nu-man và người thị nữ đều muốn tìm cách cứu nàng Si-ta?

Cả Ha-nu-man và người thị nữ đều muốn tìm cách cứu nàng Si-ta bởi vì:

- Hanuman:

+ Ước mơ làm người và hành động thiện: Hanuman, vốn là một con khỉ, luôn khao khát được sống và hành động như một con người. Việc cứu Sita, một người phụ nữ vô tội bị bắt cóc, là một cơ hội để anh thể hiện lòng tốt, sự dũng cảm và chứng minh cho mọi người thấy rằng một con khỉ cũng có thể làm những điều cao cả. Ha-nu-man luôn muốn làm việc thiện, giúp đỡ người khác. Việc cứu Si-ta là một cơ hội để chàng thể hiện lòng tốt của mình.

+ Nhận thức về sự độc ác của Supa-kha: Hanuman đã trực tiếp chứng kiến sự độc ác của Supa-kha khi nàng ta hãm hại Sita. Điều này khơi dậy trong anh lòng căm phẫn và quyết tâm phải trừng trị kẻ ác, giải cứu người vô tội.

+ Sự khâm phục: Ha-nu-man ngưỡng mộ sự thủy chung và đức hạnh của Si-ta. Ông không muốn một người phụ nữ tốt như vậy phải chịu khổ đau.

- Người thị nữ:

+ Tình mẫu tử thiêng liêng: Là một người mẹ, người thị nữ hiểu rõ nỗi đau khi phải xa cách con cái. Cô cảm nhận được sự đau khổ của Sita khi bị xa cách con trai và muốn giúp Sita đoàn tụ với gia đình.

+ Tấm lòng lương thiện của Sita: Người thị nữ đã cảm nhận được tấm lòng nhân hậu và đức hạnh của Sita. Cô trân trọng và ngưỡng mộ Sita, vì vậy muốn giúp đỡ nàng thoát khỏi cảnh ngộ khó khăn.

+ Sự đồng cảm với nỗi đau của người khác: Người thị nữ là một người có tấm lòng nhân hậu, luôn cảm thông và chia sẻ với những người xung quanh. Cô không thể đứng nhìn Sita bị đối xử bất công mà không làm gì.

⇒ Tóm lại, cả Ha-nu-man và người thị nữ đều muốn cứu Si-ta vì những lý do liên quan đến lòng trung thành, lòng nhân hậu, sự đồng cảm và khát vọng công lý. Họ đại diện cho những phẩm chất tốt đẹp của con người và sẵn sàng đứng lên bảo vệ lẽ phải.

2.3 Câu nói của Quỷ Riếp hé mở điều gì đáng lưu ý trong con người của vua Pơ-liêm và trong mỗi con người nói chung?

Câu nói của Quỷ Riếp hé mở những điều đáng lưu ý trong con người của vua Pơ-liêm và trong mỗi con người nói chung:

- Về vua Pơ-liêm:

+ Nghi ngờ và ghen tuông: Những lời xúi bẩy của quỷ Riếp đã khơi dậy trong lòng Pơ-liêm những nghi ngờ sâu sắc về sự chung thủy của Sita. Điều này cho thấy, dù là một vị vua, Pơ-liêm vẫn không tránh khỏi những yếu đuối của con người như ghen tuông, nghi ngờ.

+ Sự dễ bị tác động: Pơ-liêm dễ dàng bị quỷ Riếp xúi giục, điều này cho thấy ông là người có tính cách dễ bị tác động bởi những lời nói bên ngoài, đặc biệt là khi những lời đó khơi gợi những nỗi sợ hãi, nghi ngờ trong lòng ông.

+ Thiếu niềm tin: Pơ-liêm thiếu niềm tin vào người vợ của mình, điều này dẫn đến những hành động sai lầm và gây ra nhiều đau khổ.

- Về con người nói chung:

+ Bản chất đa diện: Con người luôn tồn tại hai mặt: thiện và ác. Quỷ Riếp đại diện cho cái ác luôn tiềm ẩn trong mỗi con người, sẵn sàng bùng nổ khi gặp điều kiện thuận lợi.

+ Dễ bị cám dỗ: Con người dễ bị cám dỗ bởi những lời nói ngọt ngào, xảo quyệt, đặc biệt là khi chúng ta đang trong trạng thái cảm xúc tiêu cực như ghen tuông, nghi ngờ.

+ Quan trọng của niềm tin: Niềm tin là nền tảng của mọi mối quan hệ. Thiếu niềm tin, con người dễ rơi vào những nghi ngờ, hiểu lầm và gây ra những tổn thương không đáng có.

2.4 Các câu thoại của Quỷ Riếp, Ha-nu-man, Pơ-liêm trong đoạn này cho thấy cái ác kẻ thù của con người tồn tại ở đâu?

Các câu thoại của Quỷ Riếp, Ha-nu-man và Pơ-liêm trong đoạn này cho thấy cái ác kẻ thù của con người tồn tại ở:

- Trong tâm hồn con người: Quỷ Riếp, với những lời xúi giục đầy mưu mô, đã khơi dậy những nghi ngờ, ghen tuông vốn tiềm ẩn trong lòng Pơ-liêm. Điều này cho thấy, cái ác không chỉ tồn tại ở những kẻ xấu xa bên ngoài mà còn có thể nảy sinh từ chính bên trong mỗi con người.

- Trong những suy nghĩ tiêu cực: Những suy nghĩ nghi ngờ, ghen tuông, ích kỷ chính là mầm mống của cái ác. Khi những suy nghĩ này được nuôi dưỡng, chúng có thể dẫn đến những hành động sai trái.

- Trong những cám dỗ: Quỷ Riếp chính là đại diện cho những cám dỗ, những điều xấu xa luôn tìm cách xâm nhập vào tâm hồn con người. Khi con người yếu lòng, dễ dàng bị cám dỗ, họ có thể sa ngã và làm những điều sai trái.

⇒ Chúng ta có thể thấy rằng cái ác không chỉ tồn tại ở bên ngoài mà còn ẩn chứa sâu trong tâm hồn mỗi người.

2.5 Những câu nói của Si-la trong đoạn này có tác dụng gì trong việc thể hiện chủ đề của văn bản?

Những câu nói của Si-la trong truyện "Pơ-liêm, quỷ Riếp và Ha-nu-man" đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc làm nổi bật chủ đề chính của văn bản: sự nghi ngờ, ghen tuông có thể hủy hoại hạnh phúc và dẫn đến những bi kịch không đáng có.

Cụ thể:

- Thể hiện sự đau khổ và tuyệt vọng: Những câu nói của Si-ta khi bị Pơ-liêm nghi ngờ phản ánh rõ nét nỗi đau khổ và tuyệt vọng tột cùng của nàng. Nàng không chỉ bị tổn thương bởi sự nghi ngờ của chồng mà còn cảm thấy bất lực trước tình cảnh oan uổng.

- Khẳng định sự trong trắng: Qua những lời nói của mình, Si-ta khẳng định sự trong trắng và tình yêu mãnh liệt dành cho Pơ-liêm. Điều này càng làm nổi bật sự vô lý và tàn nhẫn của sự nghi ngờ mà nàng phải chịu đựng.

- Tố cáo sự độc ác của quỷ Riếp: Những câu nói của Si-ta cũng gián tiếp tố cáo sự độc ác của quỷ Riếp, kẻ đã gieo rắc nghi kỵ vào lòng Pơ-liêm.

- Làm rõ tính cách của các nhân vật: Qua những câu thoại, người đọc có thể thấy được sự mạnh mẽ, thủy chung của Si-ta, sự đa nghi, ích kỷ của Pơ-liêm và sự xảo quyệt, độc ác của quỷ Riếp.

- Thúc đẩy cao trào của câu chuyện: Những lời nói của Si-ta đã đẩy câu chuyện đến cao trào, dẫn đến bi kịch chia lìa của hai nhân vật chính.

Khóa học DUO cung cấp cho các em nền tảng kiến thức vững chắc, bứt phá điểm 9+ trong mọi bài kiểm tra trên lớp.

3. Soạn bài Pơ-liêm, quỷ Riếp và Ha-nu-man: Suy ngẫm và phản hồi 

3.1 Câu 1 trang 96 sgk văn 9/2 chân trời sáng tạo

 “Tóm tắt nội dung, xác định mâu thuẫn, xung đột chính trong văn bản.”

- Tóm tắt nội dung: Truyện ngắn "Pơ-liêm, quỷ Riếp và Ha-nu-man" là đoạn trích cuối cùng của tác phẩm "Nàng Sita", khắc họa sâu sắc những biến cố đau lòng xảy ra sau khi nàng Sita bị vu oan phản bội. Quỷ Riếp, với âm mưu thâm độc, đã lợi dụng sự nghi ngờ của vua Pơ-liêm để hãm hại nàng Sita. Nhờ sự can thiệp kịp thời của thần khỉ Ha-nu-man, âm mưu của quỷ Riếp đã bị bại lộ. Tuy nhiên, những vết thương lòng đã gây ra bởi sự nghi ngờ đã khiến mối quan hệ giữa Pơ-liêm và Sita không thể hàn gắn. Dù hối hận muộn màng, nhà vua cũng chỉ có thể gặp lại vợ mình trong một không gian khác, qua sự trung gian của Ha-nu-man. Câu chuyện khép lại với nỗi buồn da diết của Pơ-liêm và sự chia ly vĩnh viễn giữa hai nhân vật chính.

- Tác phẩm chủ yếu xoay quanh những mâu thuẫn, xung đột sau đây:

+ Mâu thuẫn giữa lòng tin và sự nghi ngờ: Pơ-liêm, vì quá tin vào lời nói của quỷ Riếp, đã nghi ngờ lòng chung thủy của Sita. Sự nghi ngờ này đã dẫn đến những hậu quả đau lòng.

+ Xung đột giữa thiện và ác: Quỷ Riếp đại diện cho cái ác, luôn tìm cách gây chia rẽ và phá hoại hạnh phúc của người khác. Ha-nu-man lại là biểu tượng của sự trung thành, dũng cảm, luôn bảo vệ công lý.

+ Xung đột nội tâm của nhân vật: 

• Vua Pơ-liêm: Giữa tình yêu dành cho vợ và sự nghi ngờ do quỷ Riếp gieo rắc, vua Pơ-liêm luôn đấu tranh nội tâm dữ dội.

• Ha-nu-man: Mâu thuẫn giữa lòng trung thành với vua và sự thương cảm đối với Si-ta khiến Ha-nu-man rơi vào tình huống khó xử.

⇒ Câu chuyện "Pơ-liêm, quỷ Riếp và Ha-nu-man" là một bài học sâu sắc về tình yêu, lòng tin và sự nguy hiểm của sự nghi ngờ. Qua những mâu thuẫn và xung đột, tác giả muốn gửi gắm thông điệp về tầm quan trọng của sự tin tưởng trong các mối quan hệ và hậu quả khôn lường của sự ghen tuông, nghi kỵ.

3.2 Câu 2 trang 96 sgk văn 9/2 chân trời sáng tạo

 “Phân tích tính cách của nhân vật Pơ-liêm. Lí giải nguyên nhân gây ra nỗi bất hạnh của Si-ta, Pơ-liêm và sự chia lìa giữa hai người ở phần cuối văn bản.”

- Những nét tính cách nổi bật của Pơ-liêm:

+ Yêu thương sâu sắc: Pơ-liêm dành cho Sita một tình yêu chân thành và sâu sắc. Tình yêu ấy được thể hiện qua sự tin tưởng tuyệt đối ban đầu, sự đau khổ tột cùng khi nghi ngờ và cuối cùng là sự hối hận muộn màng.

+ Dễ bị tác động: Pơ-liêm là một người dễ bị tác động bởi những lời nói và hành động của người khác, đặc biệt là những người mà ông tin tưởng. Điều này đã khiến ông dễ dàng bị quỷ Riếp xúi giục và nghi ngờ lòng chung thủy của Sita.

+ Hối hận sâu sắc: Khi nhận ra sự thật và hiểu được nỗi đau mà mình đã gây ra cho Sita, Pơ-liêm cảm thấy vô cùng hối hận. Sự hối hận này đã ám ảnh ông suốt quãng đời còn lại.

+ Yếu đuối trước cám dỗ: Pơ-liêm không đủ mạnh mẽ để chống lại những cám dỗ và những lời xúi giục của quỷ Riếp. Điều này đã dẫn đến những sai lầm đáng tiếc.

- Nguyên nhân sâu xa dẫn đến bi kịch chia lìa giữa Si-ta và Pơ-liêm chính là sự nghi ngờ - một mầm mống hủy hoại tình yêu và hạnh phúc gia đình, cụ thể:

+ Sự xúi giục của quỷ Riếp: Quỷ Riếp, với bản tính xảo quyệt và độc ác, đã lợi dụng lòng tin của Pơ-liêm để gieo rắc nghi ngờ vào lòng nhà vua. Những lời vu khống của quỷ Riếp đã làm xói mòn niềm tin mà Pơ-liêm dành cho Si-ta.

+ Tính cách của Pơ-liêm: Pơ-liêm là một người tốt bụng, yêu thương vợ con nhưng lại khá dễ tin người và thiếu quyết đoán. Ông đã để cho những lời xúi giục của quỷ Riếp chi phối suy nghĩ và hành động của mình.

+ Sự thiếu chứng cứ: Trong tình huống đó, Pơ-liêm không có đủ bằng chứng để chứng minh sự trong trắng của Si-ta. Ông đã vội vàng đưa ra kết luận sai lầm, dẫn đến việc đối xử oan uổng với vợ mình.

3.3 Câu 3 trang 97 sgk văn 9/2 chân trời sáng tạo

 “Chỉ ra sự khác biệt trong tính cách giữa hai nhân vật Ha-nu-man và Quỷ Riếp. Tính cách của hai nhân vật này có vai trò như thế nào trong việc thể hiện tính cách của nhân vật Pơ-liêm?”

* Sự khác biệt trong tính cách giữa hai nhân vật Ha-nu-man và Quỷ Riếp.

- Ha-nu-man:

+ Lương thiện, nhân hậu: Ha-nu-man là một vị thần linh thiêng, đại diện cho những phẩm chất tốt đẹp của con người. Chàng luôn hướng về cái thiện, bảo vệ công lý và sẵn sàng giúp đỡ người khác.

+ Trung thành: Dù nhận lệnh đi bắt cóc Sita, nhưng Ha-nu-man vẫn luôn giữ được tấm lòng lương thiện của mình. Chàng không làm hại Sita mà còn âm thầm giúp đỡ nàng.

+ Thông minh, mưu lược: Ha-nu-man là một vị thần tài ba, sở hữu nhiều phép thần thông. Chàng luôn tìm cách giải quyết mọi vấn đề một cách khéo léo và thông minh.

- Quỷ Riếp:

+ Độc ác, xảo quyệt: Quỷ Riếp là hiện thân của cái ác, luôn tìm cách gây ra những điều xấu xa. Hắn ta xảo quyệt, nham hiểm và sẵn sàng lợi dụng người khác để đạt được mục đích của mình.

+ Ghen ghét, đố kị: Quỷ Riếp ghen ghét hạnh phúc của người khác, đặc biệt là vua Pơ-liêm và Sita. Hắn ta luôn tìm cách chia rẽ và phá hoại tình cảm giữa họ.

+ Thâm hiểm, mưu mô: Quỷ Riếp luôn âm mưu hãm hại người khác. Hắn ta dụ dỗ vua Pơ-liêm nghe theo lời mình và làm những việc sai trái.

⇒ Ha-nu-man và Quỷ Riếp là hai nhân vật đại diện cho hai thái cực hoàn toàn khác nhau về tính cách, tư tưởng và hành động.

* Tính cách của Ha-nu-man và Quỷ Riếp đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc bộc lộ tính cách phức tạp của nhân vật Pơ-liêm, cụ thể:

- Ha-nu-man là tấm gương phản chiếu sự lương thiện: Khi đối diện với Ha-nu-man, một nhân vật luôn hướng về cái thiện, sự trung thành và thông minh, những phẩm chất tốt đẹp của Pơ-liêm càng được bộc lộ rõ nét. Tuy nhiên, cũng chính sự đối lập này làm nổi bật những lúc Pơ-liêm bị cám dỗ bởi cái ác, khi chàng nghe theo lời xúi giục của Quỷ Riếp.

- Quỷ Riếp là chất xúc tác cho những yếu đuối của Pơ-liêm: Quỷ Riếp, với bản chất xảo quyệt và độc ác, đã khơi dậy những mặt tối trong con người Pơ-liêm. Qua những lời dụ dỗ, xúi giục của Quỷ Riếp, ta thấy được sự do dự, sự nghi ngờ, thậm chí là lòng ghen tuông của Pơ-liêm. Chính những yếu đuối này đã khiến chàng sa vào cạm bẫy của quỷ dữ.

⇒ Tính cách của Ha-nu-man và Quỷ Riếp không chỉ đơn thuần là những nhân vật phụ, mà còn là những nhân tố quan trọng giúp tác giả khắc họa một cách sinh động và chân thực tính cách phức tạp của nhân vật Pơ-liêm.

3.4 Câu 4 trang 97 sgk văn 9/2 chân trời sáng tạo

 “Phân tích một số lời thoại mà theo em là có tác dụng thể hiện tính cách của nhân vật Si-ta.”

Một số lời thoại mà theo em là có tác dụng thể hiện tính cách của nhân vật Si-ta:

- Thể hiện sự thủy chung, son sắt:

+ "Chàng hãy tin rằng, em chỉ có một mình chàng trong lòng." Câu nói này thể hiện tình yêu sâu sắc và sự chung thủy tuyệt đối của Si-ta dành cho Pơ-liêm. Dù bị nghi ngờ, nàng vẫn một mực khẳng định tình cảm của mình.

+ "Em nguyện sống chết vì chàng." Câu nói này cho thấy Si-ta sẵn sàng hy sinh tất cả vì người mình yêu. Tình yêu của nàng là một tình yêu mãnh liệt, sẵn sàng đối mặt với mọi khó khăn.

+ "Hỡi ngọn lửa thiêng liêng, hãy nói vì sao ta phải chết. Hỡi ngọn gió thiêng liêng hãy đưa ta về nơi cát bụi, nơi đã sinh ra ta từ luống cày đất mẹ yêu thương." Câu nói này thể hiện sự tuyệt vọng và đau khổ tột cùng của Si-ta khi bị chồng nghi ngờ. Nàng không thể chấp nhận việc sống trong sự nghi ngờ và oan trái, vì vậy đã chọn cái chết để bảo vệ danh dự và tình yêu của mình. Qua đó, ta thấy được Si-ta là một người phụ nữ có lòng tự trọng cao, luôn đặt danh dự lên hàng đầu.

- Thể hiện sự đau khổ, tuyệt vọng:

+ "Ha-nu-man, muộn rồi. Khi tình yêu không thắng nổi nghi ngờ thì mọi sự giải thoát cho giữa ta và chàng. Ha-nu-man, hãy giết ta đi..." Đây là một trong những câu thoại thể hiện rõ nhất nỗi đau khổ tột cùng của Si-ta. Khi tình yêu không còn được tin tưởng, nàng cảm thấy cuộc sống trở nên vô nghĩa.

+ "Chàng không tin em sao?" Câu hỏi này thể hiện sự đau lòng và thất vọng của Si-ta khi bị người mình yêu nghi ngờ. Nàng không thể hiểu nổi tại sao Pơ-liêm lại không tin vào tình yêu của mình.

- Thể hiện sự mạnh mẽ, kiên cường:

+ "Em sẽ không bao giờ rời xa chàng." Dù bị nghi ngờ và đối mặt với cái chết, Si-ta vẫn khẳng định quyết tâm không rời bỏ Pơ-liêm. Điều này cho thấy nàng là một người phụ nữ rất mạnh mẽ và kiên định.

+ "Ta không tin lời ngươi nói, quỷ dữ kia!": Câu nói này thể hiện sự thông minh và tỉnh táo của Si-ta khi đối mặt với quỷ Riếp. Nàng không bị những lời dụ dỗ của quỷ dữ làm lung lay ý chí, mà vẫn giữ vững lập trường của mình.

- Thể hiện sự trong sáng, ngây thơ:

+ "Em không hiểu tại sao chàng lại nghi ngờ em." Câu nói này cho thấy sự ngây thơ và trong sáng của Si-ta. Nàng không thể ngờ rằng người mình yêu lại có thể nghi ngờ tình yêu của mình đến vậy.

⇒ Qua những lời thoại trên cho thấy Si-ta là một người phụ nữ mạnh mẽ và quyết đoán, nàng thà chết chứ không muốn phải sống trong cảnh bị nghi ngờ và oan ức. Đồng thời cũng cho thấy, Si-ta còn là một người phụ nữ hiểu biết và thông cảm, nàng thấy thương cảm cho Ha-nu-man vì buộc phải thực hiện nhiệm vụ khó khăn này.

3.5 Câu 5 trang 97 sgk văn 9/2 chân trời sáng tạo

 “Xác định chủ đề của văn bản.”

Để xác định chính xác hơn chủ đề của văn bản, chúng ta có thể đi sâu vào một số khía cạnh sau:

- Sự xung đột giữa thiện và ác: Quả thật, câu chuyện là cuộc đấu tranh giữa sự lương thiện của Ha-nu-man và Pơ-liêm (ban đầu) với sự độc ác, xảo quyệt của quỷ Riếp. Tuy nhiên, sự đấu tranh này không chỉ đơn thuần là sự đối đầu giữa hai lực lượng đối lập mà còn phức tạp hơn.

- Hậu quả của sự nghi ngờ: Sự nghi ngờ của Pơ-liêm đối với Si-ta đã dẫn đến những hậu quả khôn lường, gây đau khổ cho cả hai người.

- Tầm quan trọng của lòng tin: Lòng tin là nền tảng của mọi mối quan hệ. Khi lòng tin bị phá vỡ, rất khó để xây dựng lại.

- Ảnh hưởng của những lời xúi giục: Quỷ Riếp đã lợi dụng sự yếu đuối của Pơ-liêm để xúi giục chàng làm những việc sai trái. Điều này cho thấy sức mạnh của những lời nói và tầm quan trọng của việc lựa chọn những người bạn tốt.

⇒ Chủ đề chính của tác phẩm "Pơ-liêm, quỷ Riếp và Ha-nu-man" không chỉ đơn thuần là "ái thiện đấu tranh với cái xấu" mà còn là một bức tranh phức tạp về sự nghi ngờ, ghen tuông và những hậu quả khôn lường của nó. Tác phẩm muốn gửi gắm đến người đọc những thông điệp sâu sắc về tầm quan trọng của lòng tin, sự trung thành và việc lựa chọn đúng đắn trong cuộc sống.

3.6 Câu 6 trang 97 sgk văn 9/2 chân trời sáng tạo

“Theo em, văn bản trên thể hiện những đặc điểm nào của thể loại bi kịch? Cho biết dựa vào đâu để em xác định được như vậy.”

- Dưới đây là một số đặc điểm của thể loại bi kịch được thể hiện rõ nét trong tác phẩm Pơ-liêm, quỷ Riếp và Ha-nu-man:

+ Mâu thuẫn gay gắt, không thể hóa giải: Mâu thuẫn chính trong truyện là sự nghi ngờ của Pơ-liêm đối với Si-ta. Mâu thuẫn này ngày càng lớn dần và không có cách nào để hóa giải, dẫn đến những hậu quả bi thảm.

+ Nhân vật bi kịch: Si-ta chính là nhân vật bi kịch điển hình. Dù là một người phụ nữ xinh đẹp, chung thủy nhưng nàng lại phải chịu đựng sự nghi ngờ và oan trái từ chính người chồng mà mình yêu thương.

+ Kết cục bi thảm: Cái chết của Si-ta là một kết cục bi thảm, thể hiện sự thất bại của tình yêu và sự trừng phạt cho những sai lầm của Pơ-liêm.

+ Khơi gợi cảm xúc thương cảm: Câu chuyện của Si-ta khiến người đọc cảm thấy thương cảm và xót xa trước số phận bi thảm của nàng.

+ Phản ánh những vấn đề xã hội: Tác phẩm không chỉ đơn thuần là một câu chuyện tình yêu mà còn phản ánh những vấn đề xã hội như sự nghi ngờ, ghen tuông, lòng tin…

- Dấu hiệu để xác định thể loại bi kịch:

+ Mâu thuẫn gay gắt, không thể hóa giải: Đây là yếu tố cốt lõi của mọi bi kịch.

+ Nhân vật bi kịch: Nhân vật thường phải trải qua những đau khổ, mất mát và cuối cùng dẫn đến một kết cục bi thảm.

+ Kết cục bi thảm: Kết thúc của câu chuyện thường mang tính bi kịch, gây ra sự đau khổ và xót xa cho nhân vật và người đọc.

+ Khơi gợi cảm xúc: Bi kịch thường khơi gợi những cảm xúc sâu sắc như thương cảm, xót xa, tức giận...

3.7 Câu 7 trang 97 sgk văn 9/2 chân trời sáng tạo

“Có ý kiến cho rằng: Nàng Si-ta được Lưu Quang Thuận - Lưu Quang Vũ viết phỏng theo nhân vật, cốt truyện dân gian. Đó là câu chuyện thuộc về một thời đã xa. Tuy vậy, tác phẩm vẫn có khả năng gây xúc động cho người đọc người xem thời nay. Em có đồng ý với nhận định trên không? Vì sao?”

- Em đồng ý với nhận định trên.

- Mặc dù tác phẩm được Lưu Quang Thuận - Lưu Quang Vũ viết dựa trên nhân vật và một câu chuyện dân gian, nhưng "Pơ-liêm, quỷ Riếp và Ha-nu-man" vẫn có sức sống mãnh liệt và gây xúc động cho người đọc, người xem ở mọi thời đại. Tác phẩm không chỉ là một câu chuyện tình yêu bi kịch mà còn là một bài học về cuộc sống, về tình người. Điều này chứng tỏ sức mạnh và giá trị của văn hóa dân gian trong việc kết nối và lan tỏa giá trị nhân văn qua thời gian. Câu chuyện xoay quanh những cung bậc cảm xúc tinh tế của con người như tình yêu, sự nghi ngờ, nỗi đau và sự hy sinh, những cảm xúc này vẫn luôn đồng hành cùng chúng ta trong cuộc sống hiện đại. Tác phẩm đặt ra những câu hỏi muôn thuở về lòng tin, sự trung thành, về sự thật và dối trá, về thiện và ác - những vấn đề mà bất kỳ ai cũng từng trăn trở. Qua đó, tác giả đã khơi gợi những suy ngẫm sâu sắc về bản chất con người và ý nghĩa của cuộc sống.

Trên đây VUIHOC đã cùng các bạn Soạn bài Pơ-liêm, quỷ Riếp và Ha-nu-man Văn 9 tập 2 Chân trời sáng tạo. Đây không chỉ là một câu chuyện cổ tích hấp dẫn mà còn là một bài học sâu sắc về cuộc sống. Tác phẩm giúp chúng ta nhận ra tầm quan trọng của lòng tin, lòng trung thành và sự nguy hiểm của lòng ghen tuông. Để học nhiều hơn các kiến thức của các môn học thì các em hãy nhanh tay truy cập và website vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Tì bà hành
• Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học
• Ôn tập trang 83