Soạn bài Thực hành Tiếng Việt trang 23 sách cánh diều 11 tập 2

Soạn bài Thực hành Tiếng Việt trang 23 sách cánh diều 11 tập 2 

1. Câu 1 trang 23 SGK Văn 11 tập 2 

Trong những trường hợp nào ở dưới đây sẽ được xem là hiện tượng đã phá vỡ các quy tắc ngôn ngữ thông thường về từ?

Lời giải chi tiết:

a) Ăn ngay ở thật, mọi tật mọi lành. (Tục ngữ)

→ Tách rời đi các từ ngữ như “ăn ở”; “tật lành”.

b) Những là đắp nhớ đổi sầu

Tuyết sương nhuốm nửa mái đầu hoa râm.

→ Thay đổi đi các trật tự từ ở trong câu. 

c) Trăng rất trăng là trăng của tình duyên. 

→ Kết hợp từ có phần bất bình thường. 

d) Càng thấy anh đứng yên, họ càng được ngắm và càng cho là anh muốn pha trò như thế, nên càng cười già! 

→ Kết hợp từ có phần bất bình thường. 

e) Có phải duyên nhau thì thắm lại.

Đừng xanh như lá, bạc như vôi. 

(Hồ Xuân Hương)

→ Tách rời đi các từ ngữ. 

2. Câu 2 trang 23 SGK Văn 11 tập 2

Phân tích hiện tượng phá vỡ quy tắc ngôn ngữ thông thường gây nên tiếng cười bất ngờ trong câu chuyện sau

Lời giải chi tiết:

Những truyện hài thường được phát sinh từ việc vi phạm quy tắc trong hội thoại, và một ví dụ cụ thể là khi lời thoại của nhân vật chú tiểu đã không tuân theo phương châm về chất. Chúng ta thường gặp tình huống trong truyện cười khi một nhân vật nói điều không đúng, hoặc thậm chí trái ngược với hiện thực.

Trong Từ điển tiếng việt của Hoàng Phê đã viết “Đậu phụ là món ăn được chế biến từ đậu tương, được ép thành bánh”. Ví dụ đáng chú ý là trường hợp đậu phụ. Chúng ta thường nghe về đậu phụ cân, đậu phụ thanh, nhưng hiếm khi thấy người ta đề cập đến "đậu phụ làng" hoặc "đậu phụ chùa." Điều này dường như là điều không thể, và nếu ai đó nói về "đậu phụ làng cắn đậu phụ chùa," sẽ khiến người khác cảm thấy buồn cười. Trong trường hợp này, chú tiểu đã biết rõ rằng sư cụ đã xơi thịt cầy vụng, nhưng sư cụ lại khuyên chú tiểu ăn đậu phụ. Và chú tiểu cũng đã đáp trả sư cụ một cách vô cùng hài hước, dường như một câu chấp nhận với câu nói đầy vô lý của sư cụ. Điều này khiến cả hai nhân vật tham gia vào cuộc trò chuyện với nhau đã vi phạm quy tắc hội thoại khi trả lời không đúng sự thật - vi phạm phương châm về chất. Đây là một ví dụ về cách mà sự hài hước có thể phát sinh từ những việc vi phạm các quy tắc về ngôn ngữ và tạo nên những tình huống thú vị và trái ngược với thực tế.

Đăng ký ngay khóa học PAS THPT để được thầy cô lên lộ trình ôn thi tốt nghiệp ngay từ bây giờ nhé!

3. Câu 3 trang 23 SGK Văn 11 tập 2

Tìm và phân tích các hiện tượng đã phá vỡ những trật tự thông thường của các từ ở trong những câu sau đây:

Lời giải chi tiết:

a) Tình thư một bức phong còn kín, 

Gió nơi đâu, gượng mở xem.

(Nguyễn Trãi)

- Sự kết hợp các một cách bất bình thường của các từ: “phong còn kín; gượng mở xem”

- Với ánh mắt nhạy bén của một người nghệ sĩ, Nguyễn Trãi nhìn thấy chiếc tàu lá chuối như một lá thư tình vẫn còn đang phong kín. Nó chứa đựng những điều ngọt ngào và nồng nàn của một tình yêu mới mẻ, nơi những cảm xúc chưa thể trào dâng hoàn toàn. “Phong còn kín" vừa mô tả được sự trong trắng, vừa thể hiện được ý định giữ gìn và bảo quản tình cảm đầy sự tinh tế và lễ phép.

b) Lom khom dưới núi, tiều vài , 

Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.

- Thay đổi trật tự từ ở trong câu.

- Việc thay đổi đi trật tự của các từ trong câu thơ cũng đã hiện lên một không gian với sự tĩnh lặng và cô đơn, nơi con người dường như trở nên vô cùng nhỏ bé và mờ nhạt trước một bức tranh tự nhiên tươi đẹp và phong cảnh với vùng đầy cây cỏ.

c)

- Tỉnh lược thành phần chính của câu.

- Câu văn đã lược bỏ đi một số những thành phần chính của câu đó là chủ ngữ. Không nói rõ lên là thứ nghệ thuật gì mà chỉ nói là thứ nghệ thuật đầy khéo léo phấn son… với tác dụng để cho những người đọc có thể tự cảm nhận được. Đồng thời cũng tạo nên được sự kết nối ở trong đoạn văn. 

d) 

- Tỉnh lược đi thành phần chính của câu.

- Câu văn đã lược bỏ đi chủ ngữ. Tác dụng cũng nhằm làm cho câu văn có thể thêm được phần bí ẩn, tránh lặp lại với những từ ngữ đã xuất hiện ở câu trước. 

>> Xem thêm: Soạn văn 11 cánh diều 

4. Câu 4 trang 24 SGK Văn 11 tập 2

Tìm các câu đặc biệt và các câu rút gọn ở trong những ngữ liệu sau. Việc sử dụng những kiểu câu đó đã có tác dụng như thế nào?

Lời giải chi tiết:

a) Cái ngực phanh, đầy những nét chạm trổ rồng phượng với một ông tướng cầm chuỳ, cả hai cánh tay cũng thế. Trông gớm chết! (Nam Cao)

Trông gớm chết!

→ Có tác dụng: Bộc lộ nên cảm xúc, thái độ về ghét bỏ, ghê sợ.

b) Hàng xóm phải một bữa điếc tai, nhưng có lẽ trong bụng thì họ hả: xưa nay họ mới chỉ được nghe bà cả, bà hai, bà ba, bà tư nhà cụ bá chửi người ta, bây giờ họ mới được nghe người ta chửi lại cả nhà cụ bá. Mà chửi mới sướng miệng làm sao! Mới ngoa ngoắt làm sao! (Nam Cao)

Mà chửi mới sướng miệng làm sao!

Mới ngoa ngoắt làm sao!

→ Có tác dụng: Bộc lộ nên thái độ, cảm xúc của mọi người khi đã nghe Chí Phèo chửi bới nhà cụ Bá.

c) Kéo chăn về phía ấy, sao cứ dồn cả lại cho mẹ thế này. Ừ, không đói thì thôi. Khuya rồi. Ngủ đi, mai còn đi làm sớm, con ạ. (Phong Điệp)

Ừ, không đói thì thôi.

Khuya rồi.

→ Có tác dụng: Diễn đạt một cách trực tiếp điều mà các nhân vật muốn bày tỏ, tránh dài dòng. 

d) Bà vợ hỏi lại: “Ông có đứng máy được không?". Ông chồng trả lời: “Không."- “Ông có sắp chữ được không?” - “Không.”. (Nguyễn Khải)

Không

→ Có tác dụng: Diễn đạt một cách trực tiếp điều mà nhân vật trong ngữ liệu muốn bày tỏ, thể hiện thái độ bực bội, tức giận.

Qua bài viết này, VUIHOC đã cung cấp cho các em chi tiết bài soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 23 sách Cánh diều 11 tập 2. Hi vọng rằng những gợi ý, hướng dẫn của bài soạn có thể giúp các em nắm được những ý chính cũng như trau dồi được nội dung kiến thức. Để học nhiều hơn các kiến thức của những môn học khác thì các em hãy nhanh tay truy cập vào website vuihoc.vn hoặc đăng ký khóa học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Soạn bài Tầng hai sách cánh diều 11 tập 2
• Soạn bài Một người Hà Nội sách cánh diều 11 tập 2
• Soạn bài Trái tim Đan-kô - Sách cánh diều 11 tập 2