Phân tích tác phẩm Mấy ý nghĩ về thơ - Ngữ Văn 12

1. Dàn ý phân tích tác phẩm Mấy ý nghĩ về thơ

1.1. Mở bài: Giới thiệu về tác giả, tác phẩm

- Nguyễn Đình Thi (1924 – 2003) là một nhà trí thức yêu nước, đã đảm nhiệm nhiều vị trí lãnh đạo trong lĩnh vực văn nghệ tại Việt Nam. Ông là một người đa năng, hoạt động trong nhiều lĩnh vực như viết văn, làm thơ, phê bình văn học, kịch bản văn học và sáng tác ca khúc. Trong số đó, thơ của Nguyễn Đình Thi đặt dấu ấn đáng kể với nhiều bài thơ hay và ý nghĩa.

- Tác phẩm "Mấy ý nghĩ về thơ" được tác giả Nguyễn Đình Thi viết vào năm 1949 tại chiến khu Việt Bắc, trong thời gian kháng chiến chống Pháp. Nội dung chính của bài viết là những ý kiến, bình luận của tác giả về thơ ca đương thời.

1.2. Thân bài

1.2.1. Phân tích luận điểm thứ nhất: Một vài nhận định hoặc định nghĩa về thơ.

- Nguyễn Đình Thi không đặt nặng vào một định nghĩa cụ thể về thơ, mà thay vào đó, ông tìm kiếm các cách nhìn mới về thơ. Ông đề cập đến ba quan điểm chính: "lời đẹp", "đề tài đẹp" và "thơ khác với các thể văn khác ở chỗ thơ in sâu vào trí nhớ". Ông cho rằng cả ba quan điểm này đều có giá trị, vì trong thực tế, thơ ca đã chứng minh rằng chúng hoàn toàn đúng.

- Nguyễn Đình Thi muốn nhấn mạnh rằng việc chọn đề tài làm thơ cần phải gắn kết với thực tế hơn, đa dạng hơn. Sáng tác thơ không nên chỉ dựa trên một đề tài duy nhất, mà phải linh hoạt và sáng tạo từ đa dạng nguồn cảm hứng.

1.2.2. Phân tích luận điểm thứ hai: Thơ là tiếng nói của tâm hồn

Trong thơ, hình ảnh được sử dụng là hình ảnh của cuộc sống trong tâm hồn con người, được thể hiện qua các tình huống và cảnh vật. Thơ ca phản ánh tâm hồn của con người, là ngôn ngữ chân thực bắt nguồn từ trái tim. Nhà thơ sử dụng từ ngữ và hình ảnh trong thơ để diễn đạt tiếng nói của tâm hồn, những điều không thể trực tiếp diễn tả bằng lời nói thông thường.

1.2.3. Phân tích luận điểm thứ ba: Đặc trưng của thơ

- Hình ảnh trong thơ là hình ảnh của cuộc sống trong tâm hồn con người, không cầu kỳ và không phù phiếm. Nguyễn Đình Thi khẳng định rằng "thực trong thơ" là khả năng tạo ra những hình ảnh sống động, hấp dẫn và thuyết phục độc giả. Điều này có nghĩa là thơ ca phải tạo ra những hình ảnh thuyết phục, không bị ràng buộc bởi những điều đã được xây dựng sẵn. Thực trong thơ mang lại sự mới mẻ, khác biệt và đồng thời gợi lên cảm giác mới mẻ đối với độc giả.

- Nguyễn Đình Thi cho rằng "thơ là một thứ nhạc", một nhịp điệu bên trong, một nhịp điệu của hình ảnh và tình cảm. Các từ và ngôn ngữ trong thơ phải được chọn lọc một cách tinh tế, giàu hình ảnh, giàu biểu cảm và hàm súc, đặc biệt là tính đa nghĩa của từ ngữ trong thơ. Ông cũng nhấn mạnh tính quan trọng của sự biểu đạt tình cảm sâu sắc trong thơ, với "đường đi của thơ là con đường trực tiếp đến tình cảm, không quanh co".

1.2.4. Phân tích luận điểm cuối cùng: Thơ tự do và thơ không vần

Nguyễn Đình Thi ủng hộ ý kiến về thơ tự do, thơ không vần. Ông công nhận vai trò quan trọng của luật thơ, vần và nhịp thơ, nhưng ông cũng nhận thấy rằng nhiều tác giả có thể thành công với thơ tự do, thơ không vần mà không cần những luật và quy tắc đó. Ông khẳng định rằng điều quan trọng là thơ phải truyền đạt đúng tâm hồn con người hiện đại, dù sử dụng bất kỳ hình thức nào.

1.2.5. Tài năng nghệ thuật trong tác phẩm "Mấy ý nghĩ về thơ"

Tác phẩm "Mấy ý nghĩ về thơ" của Nguyễn Đình Thi thể hiện sự tài hoa của ông trong nghệ thuật lập luận, đưa ra luận điểm chính xác, chặt chẽ và rõ ràng. Ông linh hoạt sử dụng các biện pháp nghị luận như so sánh và phân tích để thể hiện quan điểm của mình. Các dẫn chứng mà ông sử dụng là xác thực và gần gũi với thực tế, và ông chăm chút lựa chọn từ ngữ và hình ảnh một cách tỉ mỉ. Lối viết của ông truyền đạt cảm xúc mạnh mẽ và sử dụng hình ảnh phong phú.

1.3. Kết bài

Tác phẩm "Mấy ý nghĩ về thơ" của Nguyễn Đình Thi để lại giá trị quan trọng. Quan niệm về thơ của tác giả vẫn có ý nghĩa đến ngày nay. Thơ ca là một hình thức nghệ thuật gắn bó mật thiết với cuộc sống và mang giá trị to lớn trong bất kỳ thời kỳ nào. Mặc dù có nhiều quan niệm khác về thơ, nhưng những luận điểm và luận cứ của Nguyễn Đình Thi vẫn có tầm ảnh hưởng sâu rộng. Quan niệm về thơ tự do, thơ không vần của ông thể hiện sự tiếp cận gần gũi và đáp ứng với thực tế của thời đại.

2. Sơ đồ tư duy phân tích tác phẩm Mấy ý nghĩ về thơ

Để có thể hỗ trợ cho các em dễ học và dễ nhớ hơn, VUIHOC xin được khái quát các luận điểm chính khi phân tích tác phẩm Mấy ý nghĩ về thơ bằng sơ đồ tư duy ngắn gọn và dễ hiểu nhất dưới đây. Tóm lược kiến thức bài Mấy ý nghĩ về thơ Ngữ văn lớp 12 tập 1 bằng Sơ đồ tư duy trực quan và bám sát nội dung trong SGK. 

3. Bài văn mẫu phân tích tác phẩm Mấy ý nghĩ về thơ

Nguyễn Đình Thi (1924-2013) là một nhà trí thức yêu nước đầy đam mê. Ông đã tham gia vào phong trào yêu nước của học sinh và sinh viên và trở thành một nghệ sĩ đa tài, thành công trong nhiều lĩnh vực nghệ thuật như kịch, truyện, tiểu thuyết... Tuy nhiên, trong số đó, thể loại mà ông ghi dấu ấn mạnh mẽ nhất là thơ. "Mấy ý nghĩ về thơ" là một tác phẩm của ông, đã để lại nhiều ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả. Tác phẩm này mở ra một không gian cho những người có niềm đam mê mãnh liệt với thơ, những người yêu thích sự mới lạ và những ý tưởng sáng tạo. Đó là nguồn cảm hứng cho các nhà thơ Việt Nam. Hơn nữa, tác phẩm không chỉ là một bài viết thường thấy về thơ, mà còn là một tác phẩm sáng tạo, thể hiện tinh thần độc đáo của Nguyễn Đình Thi. Ông đã khám phá và chia sẻ những suy nghĩ sâu sắc về thế giới thơ, mang lại sự thúc đẩy cho sự phát triển và đổi mới trong nghệ thuật thơ ca. Tác phẩm "Mấy ý nghĩ về thơ" được coi là một tác phẩm kinh điển trong văn học thơ ca Việt Nam.

Thơ của Nguyễn Đình Thi có một phong cách rất riêng. Nó kết hợp giữa tự do, phóng khoáng và sự tình cảm sâu lắng và suy tư. Trong quá trình sáng tác, ông luôn khám phá và sáng tạo theo xu hướng hiện đại về hình ảnh và âm nhạc. "Mấy ý nghĩ về thơ" là một tác phẩm mà Nguyễn Đình Thi viết vào ngày 12 tháng 9 năm 1949 tại chiến khu Việt Bắc, thời điểm đất nước đang trải qua thời kỳ kháng chiến gắn liền với cuộc đấu tranh chống lại ách độc tài của Pháp.

Tác phẩm này được trình bày trong một hội nghị tranh luận văn nghệ tại Việt Bắc và nguồn cảm hứng để tác giả sáng tác nó cũng đến từ những nhà thơ, nhà văn và nghệ sĩ trong thời kỳ đó. Các tranh luận xoay quanh nhiều đề tài như hội họa, tiểu thuyết, âm nhạc, đặc biệt là tranh luận về thơ. Tác phẩm là những ý kiến, bình luận của tác giả về thơ ca đương thời. Trong thời kỳ đó, khi cuộc cách mạng đang trải qua những biến cố to lớn trong xã hội, nghệ thuật thơ ca cũng trải qua quá trình hiện đại hóa. Nguyễn Đình Thi muốn chia sẻ ý kiến và quan điểm của mình với những nhà thơ thời điểm đó qua việc đẩy mạnh phát triển thơ ca. Sự thành công của tác phẩm được thể hiện qua việc được xuất bản trong tập "Mấy vấn đề văn học". Điều này chứng tỏ tác phẩm đã được công nhận và đánh giá cao trong cộng đồng văn học nước nhà.

Trong phần đầu của bài viết, tác giả đưa ra một số quan điểm về thơ mà đã từng chi phối hành động sáng tạo và cảm nhận của nhiều thi sĩ và người đọc. Có ba quan điểm chính được đề cập: thơ phải có "lời đẹp"; đề tài của thơ phải là "đề tài đẹp"; và thơ khác với các thể văn khác bởi thơ in sâu vào trí nhớ. Tuy nhiên, theo tác giả, cả ba quan điểm này đều có một phần hạn chế, vì có nhiều ví dụ trong thực tế thi ca chứng minh điều ngược lại. Tác giả đối thoại một cách nhẹ nhàng, nhưng điều quan trọng có thể rút ra từ đây là những từ thông thường trong cuộc sống hàng ngày hoàn toàn có thể được sử dụng trong thơ mà vẫn mang đậm chất thơ. Nhà thơ hiện đại không cần phải tìm kiếm những chủ đề viển vông nằm ngoài thực tại con người, và những đề tài như phong hoa tuyết nguyệt, sầu nhớ đã không còn là những đề tài cần thiết. Những điều này phản ánh một quan niệm mới về thơ của Nguyễn Đình Thi, và nếu quan niệm này trở thành nhận thức phổ biến, có thể sẽ đưa thơ ca Việt Nam tiến tới những bước chuyển đáng kể.

Khi sang phần tiếp theo, để làm sáng tỏ giả thuyết rằng "Đầu mối của thơ có lẽ ta đi tìm bên trong tâm hồn con người chăng?", tác giả thể hiện rõ nét trạng thái tâm hồn của con người khi bị "rung động thơ" qua những hình ảnh so sánh đầy ý nghĩa và vai trò của bài thơ trong việc thể hiện và lan truyền những rung động đó. Theo tác giả, bài thơ hình thành trong tâm trí của nhà thơ hoặc vang lên trong lòng độc giả khi họ trải qua "trạng thái tâm lý đang rung chuyển khác thường", bởi một sự va chạm nào đó với thiên nhiên, với thế giới bên ngoài, với những người khác. Chính sự "va chạm" đó giúp tâm hồn tự phản ánh trên chính mình.

Và khi sáng tác thơ, nhà thơ không chỉ sống trong kí ức thuần tuý mà còn sống trong sự tương tác giữa kí ức và trải nghiệm hiện tại. Quá khứ và hiện tại hòa quyện vào nhau trong ý thức của nhà thơ, tạo ra những cảm xúc thơ. Quan điểm này của tác giả có sự tương đồng với quan điểm của nhà thơ William Shakespeare: "Tôi đã nói rằng thơ là sự tuôn trào bột phát những tình cảm mãnh liệt: nó bắt nguồn từ trong cảm xúc được nhớ lại trong sự yên tĩnh; cảm xúc được trải qua cho đến lúc, do một loại phản ứng đặc biệt, sự yên tĩnh dần dần biến mất và một cảm xúc khác thân thuộc hơn cái trước đó trở thành đối tượng của trải nghiệm mới và nó thực sự tồn tại trong trí tưởng tượng".

Nguyễn Đình Thi chia sẻ quan niệm về khả năng đặc biệt của thơ để bảo lưu trạng thái tâm hồn của nhà thơ và tạo ra sự giao cảm với người đọc thông qua "chữ" và "lời". Bài thơ mang đến một loại "rung động thơ" đặc biệt, và người đọc có thể dễ dàng đồng cảm với những tần số rung động của nhà thơ khi họ đọc những chữ, nghe những lời. Những chữ và lời này chứa đựng những hình ảnh, ý nghĩ, mong muốn và tình cảm, như một vùng sáng xung quanh ngọn lửa thơ. Tác giả sử dụng hình ảnh so sánh tinh tế để diễn tả mối liên hệ hữu cơ giữa nội dung và hình thức trong thơ.

Trước khi trao đổi về hình ảnh trong thơ, tác giả khẳng định rằng thơ cần có tư tưởng và ý thức, nhưng không được sử dụng ý niệm thuần tuý để diễn đạt. Thơ không nên bị nhầm lẫn với đạo đức hoặc triết học. Con đường của thơ là để làm rung động những chiều sâu của tâm hồn và đem cảm xúc truyền tải thông qua suy nghĩ. Do đó, hình ảnh là yếu tố cần thiết trong thơ. Tuy nhiên, hình ảnh không chỉ đơn thuần là hình ảnh minh hoạ cho ý tưởng hay là "phiên dịch" ý nghĩa một cách đơn giản. Nó không cần phải "cầu kì" hay rắc rối. Tác giả sử dụng một hình ảnh so sánh đặc biệt: hình ảnh trong thơ phải là hình ảnh thực nảy lên trong tâm hồn khi ta sống trong một cảnh huống hoặc trạng thái nào đó. Tâm hồn nảy lên với nhiều hình ảnh như tia lửa toé lên khi búa đập vào sắt trên đe. Nhà thơ sẽ thu thập những tia lửa đó và tạo thành một bó sáng, đó là hình ảnh trong thơ. Tác giả sử dụng hình ảnh này để giải thích quan niệm của mình về hình ảnh trong thơ, và nó không chỉ cung cấp thông tin khoa học về thơ mà còn gợi lên cảm xúc khó diễn đạt bằng lời. Để làm rõ hơn quan niệm về hình ảnh trong thơ, tác giả còn chú ý đến một số điểm trong quá trình sáng tạo. Ông khuyến khích không nên vội vàng bắt lấy ý nghĩ hay cảm xúc, không nên cố gắng ép buộc. Vấn đề là hình ảnh trong thơ là hình ảnh sống, nó xuất hiện bất chợt, có khả năng truyền cảm, và mang tính tự nhiên, tươi nguyên, mới mẻ, đột ngột, lạ lùng. Nó thoát ra khỏi sự rập khuôn và thói quen. Để hiểu điều đó, nhà thơ cần đi giữa cuộc sống, mở rộng tâm hồn để tiếp nhận mọi sự gặp gỡ, cảnh ngộ, con người, tiếng nói, ánh sáng mặt trời, lá cây tự nhiên vào lòng. Điều đó sẽ kích thích tư tưởng và cảm xúc, và khi đó, hình ảnh tự nhiên sẽ hiện lên trước tiên. Nó quen thuộc nhưng đầy sâu xa và chứa đựng nhiều ý nghĩa. Với đoạn văn này, Nguyễn Đình Thi không chỉ truyền đạt thông tin về thơ mà còn làm cho chúng ta cảm nhận được một khía cạnh của thơ mà không thể dễ dàng diễn đạt bằng ngôn từ hợp lý. Những hình ảnh như "tia lửa" và "bó sáng" mà tác giả sử dụng cũng chứa đựng chất thơ, mặc dù chúng không phải là hình ảnh thơ và qua đó làm sáng tỏ hơn nữa quan niệm của mình về hình ảnh thơ.

Tác giả còn lưu ý cho nhà thi sĩ về một số điểm thuộc "quy trình sáng tạo": đừng vội "chăng lưới bắt lấy ý nghĩ hay tình cảm", đừng "cố gắng nặn nọt". Vấn đề là ở chỗ: hình ảnh thơ là "hình ảnh sống", nó đến một cách "bất chợt", nó có khả năng "truyền cảm", nó mang tính "tự nhiên", "tươi nguyên", "mới mẻ", đột ngột", "lạ lùng", thoát ra khỏi "thói quen", "sự rập khuôn". Hiểu tất cả những điều đó rồi thì việc nhà thơ cần làm là: "đi giữa cuộc đời, mở rộng cả tâm hồn mình" để "mỗi con mắt nhìn gặp trên đường, mỗi cảnh ngộ, mỗi con người cho đến mỗi tiếng nghe thấy, mỗi giọt nắng, mỗi chiếc lá tự nhiên mà vào trong lòng", cũng như "động sâu đến tư tưởng và tình cảm". Khi ấy, "hình ảnh tự nhiên hiện lên trước nhất" trở nên quen mà lạ, gần gũi mà hàm chứa bao điều sâu xa.

Không dừng lại ở đó, Nguyễn Đình Thi còn trình bày những quan điểm độc đáo và mới mẻ về vai trò của "chữ" và "tiếng" trong thơ. Ông cho rằng "chữ" và "tiếng" không chỉ mang giá trị ý nghĩa, như người ta thường nói "chữ nào nghĩa nấy", mà còn tồn tại ngoài ý niệm. Ông sử dụng hình ảnh của ngọn nến trắng cắt bằng giấy dán trên nền đen để miêu tả sự phức tạp của chữ và tiếng trong thơ. Ông lưu ý rằng mỗi chữ và tiếng chỉ mang một nghĩa riêng biệt, nhưng bài thơ vẫn chưa có hồn. Tác giả tiếp tục viết rằng người làm thơ không chỉ chọn chữ và tiếng dựa trên ý nghĩa của chúng, mà còn bởi khả năng của chúng để mở rộng và gợi lên những cảm xúc, hình ảnh không ngờ. Ông nhấn mạnh rằng sức mạnh của câu thơ nằm ở khả năng gợi mở và tạo cảm xúc cho người đọc. Hình ảnh "Mỗi chữ như một ngọn nến đang cháy, những ngọn nến ấy xếp bên nhau thành một vùng sáng chung. Ánh sáng không chỉ tồn tại ở đầu ngọn nến, mà nó hiện diện xung quanh các ngọn nến" là một ví dụ đặc biệt mạnh mẽ để miêu tả quan hệ tương tác giữa các chữ trong bài thơ. Ý thơ không chỉ chứa trong từng chữ một, mà nó tràn ngập và bao trùm chung quanh chúng.

Nguyễn Đình Thi thể hiện sự linh hoạt trong tư duy và kết hợp giữa tư duy lí luận và tư duy thơ. Điều này làm cho các tiểu luận của ông trở nên hấp dẫn và các bài thơ của ông vừa sở hữu sự mạnh mẽ về cảm xúc (do hệ thống hình ảnh tạo nên) vừa mang tính chất trí tuệ. Đoạn văn cũng gợi lên ấn tượng mạnh về mối quan hệ tương tác giữa các chữ trong thơ. Dưới góc nhìn phương Tây, tác giả có thể đã kế thừa và phát triển từ những quan niệm về thơ của những nhà thơ, nhà nghiên cứu văn học phương Tây trong thế kỉ XX. Điều này cũng phù hợp với những nghiên cứu mới về thơ của các nhà thơ Việt Nam hậu kì thơ mới như Bích Khê và nhóm Xuân thu nhã tập. Theo quan điểm của những nhà thơ này, từ và ngôn ngữ không chỉ đơn thuần là các dấu hiệu mang ý nghĩa, mà còn có giá trị độc lập và khả năng tự mở rộng. Các từ và ngôn ngữ không chỉ gọi tên sự vật, mà còn gợi lên cảm xúc và hình ảnh, tạo ra một không gian ánh sáng động đậy xung quanh chúng.

Trong thơ, một yếu tố quan trọng mà không ai có thể bỏ qua là "nhịp điệu". Nguyễn Đình Thi cũng không phải là ngoại lệ. Ông muốn trình bày cách hiểu của mình về nhịp điệu và giải thích sự kỳ diệu của tiếng nói trong thơ. Ông cho rằng nhịp điệu của thơ không chỉ đơn thuần là nhịp điệu về âm thanh, mà quan trọng hơn là "nhịp điệu bên trong", tức là nhịp điệu của hình ảnh, tình cảm và tâm hồn. Ông khẳng định rằng nhịp điệu trong thơ là sự hòa hợp và liên kết của các cảm xúc, hình ảnh, và những tiếng và chữ trong thơ tạo ra những âm vang dài và tạo nên những khoảng lặng, nơi mà sự xúc động được tìm thấy.

Thực tế đã chứng minh rằng tác giả đã áp dụng quan niệm này vào quá trình sáng tác thơ của mình. Việc ông tạo ra thơ không vần trong những năm cuối thập niên bốn mươi và những năm đầu thập niên năm mươi của thế kỉ XX là một hành động ý thức, được thúc đẩy bởi ý chí cách tân mạnh mẽ. Những bài thơ như "Sáng mát trong như sáng năm xưa" (1948) và "Đêm mít tinh" (1949) là những ví dụ cho thấy điều này. Điều này cho thấy trong tư tưởng thơ của Nguyễn Đình Thi, việc trình bày quan niệm về thơ cũng đồng thời là một tiền đề cho một giai đoạn mới trong phát triển thơ ca Việt Nam. Tất nhiên, khi nhận thấy giá trị của "những khoảng lung linh giữa chữ" và "những khoảng im lặng", tác giả có cơ sở để viết rằng: "Đường đi của thơ là con đường thẳng tới tình cảm, không uốn khúc qua những chặng đường, trung gian hay các cột mốc cụ thể. Văn xuôi cuốn hút người đọc giống như một dòng nước, đưa ta đi qua từng điểm. Thơ, ngược lại, chỉ chọn những điểm chính, nhấn vào những điểm đó để toàn bộ tác phẩm bừng lên theo". Ông cũng nói rằng: "Thơ là sự tổng hợp, sự tinh tế. Văn xuôi có thể không hoàn hảo, trong khi thơ luôn yêu cầu toàn bích". Tuy nhiên, không phải ông đã cực đoan trong các nhận định này. Các từ "hoàn hảo" và "tinh tế tuyệt đối" chỉ được hiểu theo ngữ cảnh cụ thể của bài viết.

Phần cuối của bài viết tập trung vào thảo luận về thơ tự do, thơ không vần, một vấn đề đang được quan tâm trong thời điểm đó. Tác giả có ý định xây dựng lập luận để khẳng định rằng thơ Việt không thể thiếu vần. Mặc dù cũng ông thừa nhận rằng "những quy tắc của thơ, từ âm điệu đến vần, đều là vũ khí mạnh mẽ trong tay nhà thơ," nhưng bên cạnh đó, ông cho rằng việc thiếu đi những yếu tố này không đồng nghĩa với việc nhà thơ không thể sáng tác hay không thể "thắng" trong cuộc chiến của nghệ thuật. Ông tuyên bố rằng "Không có vấn đề thơ tự do, thơ có vần và thơ không có vần. Chỉ có thơ thực và thơ giả, thơ hay và thơ không hay, thơ và không thơ." Điều quan trọng là phải hiểu được ý tác giả đúng như ông muốn truyền đạt, rằng không có một sự lựa chọn đơn nhất cho một hình thức thơ cụ thể. Thơ tự do và thơ có vần đều có vị trí và giá trị của riêng chúng. Ông cũng nhấn mạnh ý này qua câu "Chúng ta không nên lo lắng về hình thức của thơ, mà nên quan tâm đến việc thơ phải thể hiện được những cảm xúc, suy nghĩ mới của thời đại. Dùng bất kỳ hình thức nào, miễn là thơ có thể chân thật diễn đạt được tâm hồn con người trong thời đại mới." Tác giả mong muốn thơ của thời đại mới phải thoát khỏi những "hình thức đều đặn, cố định" và tiến đến một hình thức khác, nhịp điệu khác, phản ánh sự trẻ trung, sôi nổi và đầy năng lượng của cuộc sống trong thời kỳ cách mạng.

Với tầm quan sát rộng và nhiều dữ liệu về đời sống và nghệ thuật, tác giả không quên cân nhắc và trả lời trước những câu hỏi, những băn khoăn, thắc mắc có thể phát sinh về hướng đi của thơ, xuất phát từ nhiều đối tượng khác nhau. Đồng thời, tác giả cũng muốn nhấn mạnh rằng hình thức mới không phải là việc loại bỏ đơn giản các hình thức cũ, mà ngược lại, trong hình thức mới đó, những hình thức truyền thống đã được tái tạo và nâng lên một trình độ cao hơn so với trước. Một vấn đề khác cần được nhắc đến là không nên quá lo lắng rằng thơ sẽ trở nên "buông thả, lung tung, vì điều đó chưa bao giờ đi đôi được với nghệ thuật". Khi trình bày và trả lời những câu hỏi này, quan điểm văn nghệ trong bài viết trở nên rõ ràng.

Có vẻ như một quan điểm văn nghệ cởi mở đã được xây dựng, phản ánh trong những dòng viết sau đây: "Kỉ luật của những tổ chức cách mạng chưa bao giờ dựa trên sự trừng phạt de doạ mà tồn tại được, kỉ luật ấy phải tự giác mới bền vững. Nghệ thuật có kỉ luật sắt của nó, nhưng đó không thể là những trói buộc, lề lối định sẵn bên ngoài. Nó phải là sự tự kiểm soát, tự chủ từ bên trong sự sáng tác mà ra. Bỏ những luật lệ máy móc bên ngoài, những luật lệ bản thân của nghệ thuật, những luật lệ từ bên trong mà ra, chỉ càng quan trọng hơn. Đạp đổ bức tường giam trước mặt rồi, giới hạn chỉ còn do sức đi xa của mình". Chúng ta có thể nhận thấy rõ ràng ở đây không chỉ là một lời nhắc nhở đối với những người lãnh đạo văn học và nghệ thuật, mà còn là một lời nhắc của cộng đồng văn học về sứ mệnh và vai trò của mình.

Bài viết về ý nghĩ về thơ của Nguyễn Đình Thi là một ví dụ đặc trưng cho phong cách viết tiểu luận văn học của ông. Đọc nó, chúng ta cảm thấy có chút tiếc nuối vì nhiều ý tưởng độc đáo trong đó chưa được đánh giá đúng mức và nhìn nhận như một gợi ý quý báu đối với việc phát triển cả nền thơ và văn học. Tuy nhiên, những giá trị thực sự của bài viết vẫn tồn tại mãi mãi. Hơn nữa, không ít điều đã được đề cập từ hôm qua cho đến hôm nay vẫn mang tính thời sự.

Qua bài viết này, VUIHOC đã cung cấp cho các em dàn ý và bài phân tích tác phẩm Mấy ý nghĩ về thơ một cách chi tiết và đầy đủ nhất. Hi vọng rằng có thể giúp các em hiểu rõ hơn về ý nghĩa mà tác phẩm tuyệt vời này đem lại. Chúc các em học tốt. Ngoài ra, để học thêm nhiều hơn các kiến thức về môn ngữ văn cũng như của các môn học khác thì các em hãy nhanh tay truy cập vào website vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>>> Xem thêm: 

Soạn bài Mấy ý nghĩ về thơ

Soạn Văn 12