Soạn bài kiểm tra tổng hợp cuối năm - Ngữ Văn 12 tập 2

1.  Soạn bài kiểm tra tổng hợp cuối năm trắc nghiệm

Đáp án câu hỏi trắc nghiệm: 

2.  Soạn bài kiểm tra tổng hợp cuối năm tự luận 

2.1 Đề số 1 SGK Ngữ Văn 12/2 trang 203

Câu 1: Giới thiệu khái quát về tác giả Tô Hoài cùng tác phẩm lớn Vợ chồng A Phủ. (2 điểm)

a. Tác giả Tô Hoài:

* Cuộc đời:

- Tác giả Tô Hoài (1920 - 2014), tên khai sinh của nhà văn là Nguyễn Sen, quê nội của nhà văn ở thị trấn Kim Bài, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Đông (nay  thuộc thành phố Hà Nội, nhưng từ khi sinh ra và lớn lên tác giả đều ở quê ngoại thuộc làng Nghĩa Đô, thuộc phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông (nay đã là phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội) sinh ra trong một gia đình làm thợ thủ công.

- Từ thuở còn niên thiếu, ông đã phải tự mình bươn chải để kiếm sống bằng nhiều nghề, từ đi làm gia sư dạy kèm trẻ, cho đến buôn bán, hay kể cả làm kế toán hiệu buôn,... và cũng có khi thất nghiệp

- Năm 1943, tác giả đã gia nhập Hội văn hóa cứu quốc.

- Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, ông làm báo và hoạt động văn nghệ ở chiến khu Việt Bắc.

* Sự nghiệp văn chương:

- Tô Hoài chập chững bước chân vào con đường văn chương bằng những bài thơ mang thiên hướng lãng mạn và một cuốn truyện vừa, viết dưới dạng truyện võ hiệp, nhưng rồi ông nhanh chóng chuyển hướng sang đề tài văn xuôi hiện thực và gây được những tiếng vang ngay từ những sáng tác đầu tay, trong đó nổi bật hơn cả là Dế Mèn phiêu lưu kí - tác phẩm gối đầu giường của biết bao thế hệ không chỉ là những em nhỏ mà cả người đi làm hay thậm chí cả các cụ già tóc bạc.

- Sau hơn nửa thế kỷ lao động nghệ thuật, ông đã có cho mình gần 200 đầu sách thuộc nhiều thể loại khác nhau: truyện ngắn, tiểu thuyết, kí, tự chuyện, tiểu luận và vốn kinh nghiệm sáng tác phong phú.

- Phong cách nghệ thuật:

+ Các sáng tác của ông mang hơi thở của đường phố, con người thời kỳ đương đại. 

+ Bằng những trải nghiệm thực tế của bản thân, ông đã tích lũy được cho mình một vốn hiểu biết phong phú, sâu sắc về phong tục, tập quán của nhiều vùng khác nhau trên đất nước ta.

+ Văn ông lôi cuốn người đọc bởi lối trần thuật hóm hỉnh, sinh động, một điều chỉ có thể thấy được ở những người từng trải, vốn từ vựng giàu có - nhưng vô cùng mộc mạc, dung dị và thông tục, với khả năng biến tấu từ ngữ, cách lựa chọn những từ ngữ đắt giá và tài ba nên các tác phẩm của ông luôn có sức lôi cuốn, lay động lòng người một cách khó tả.

- Năm 1996, nhà văn Tô Hoài được nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.

- Tác phẩm chính:

+ Dế Mèn phiêu lưu kí (truyện, 1941), O chuột (tập truyện, 1942), Quê hương (tiểu thuyết, 1942), Nhà nghèo (tập truyện, 1944), Truyện Tây Bắc (tập truyện, 1953), Miền Tây (tiểu thuyết, 1967), Cát bụi chân ai (hồi kí, 1992), Chiều chiều (tự truyện, 1999), Ba người khác (tiểu thuyết, 2006).

b. Truyện ngắn Vợ chồng A Phủ:

- Truyện ngắn Vợ chồng A Phủ (1952) in trong tập Truyện Tây Bắc, đạt giải Nhất - Giải thưởng Hội văn nghệ Việt Nam 1954 - 1955. Trải qua hơn 50 năm lịch sử, cho đến ngày nay tác phẩm vẫn giữ trọn vẹn giá trị vốn có của nó và sức thu hút đối với những thế hệ người đọc.

Bạn đã có cuốn sổ tay hack điểm thi THPT hot nhất chưa? Nhanh tay đăng ký để nhận ưu đãi khi mua combo sổ tay tổng hợp kiến thức các môn của vuihoc nhé! 

Câu 2: Hãy phân tích giá trị nghệ thuật của việc xây dựng nên tình huống truyện trong tập truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân. (7 điểm)

a. Mở bài

- Giới thiệu khái quát về tác giả và tác phẩm:

+ Kim Lân là nhà văn thiên tài về mảng truyện ngắn. Đặc biệt là về chủ đề đời sống và con người miền quê vùng bằng Bắc Bộ Việt Nam, đó cũng chính là đề tài chính trong các sáng tác của Kim Lân và là nguồn cảm hứng khởi nguồn cho biết bao nhiêu tác phẩm kiệt xuất của ông được ra đời.

+ Vợ nhặt được coi là kiệt tác trong sự nghiệp sáng tác của Kim Lân, cũng là truyện ngắn xuất sắc của nền văn xuôi Việt Nam hiện đại.

Giới thiệu về vấn đề cần nghị luận: Một trong những yếu tố quan trọng hình thành nên giá trị tư tưởng và giá trị nghệ thuật đặc sắc trong truyện ngắn Vợ nhặt chính là việc Kim Lân đã khắc hoạ thành công một tình huống truyện vừa độc đáo nhưng cũng vô cùng chéo ngheo, dở khóc dở cười.

b. Thân bài

- Định nghĩa: Tình huống truyện là hoàn cảnh dẫn đến mâu thuẫn, nút thắt chính trong tác phẩm, nó đặt ra cho độc giả những suy nghĩ, những quan điểm khác nhau, đối với từng nhân vật cụ thể và đòi hỏi người ta phải đặt mình vào nhân vật để tìm hướng giải thoát, qua đó không chỉ tâm hồn, tính cách, trí tuệ,... của nhân vật được bộc lộ mà còn chính người đọc cũng nhận ra được những bài học quý giá

- Những yếu tố đã tạo đã nên tình huống trong truyện ngắn Vợ nhặt:

+ Ngay từ cách đặt tên nhan đề Vợ nhặt đã tạo ra những ấn tượng sâu sắc, kích thích sự tò mò, gây chú ý của người đọc, hé mở tình huống đặc sắc của tác phẩm. Nhan đề truyện ngắn Vợ nhặt là sự kết hợp của hai từ có sắc thái đối lập hoàn toàn với nhau. Cưới vợ từ trước tới nay theo quan điểm của người dân Việt Nam luôn là một trong những việc quan trọng nhất trong cuộc đời người đàn ông, dù cho có bần hàn, cơ cực đến mấy thì cũng luôn phải cố để có một đám cưới lộng lẫy, xa hoa nhất có thể nhưng lại được đặt cạnh từ nhặt ý chỉ công việc gom lượm những thứ nhỏ bé, tầm thường, không có giá trị quá lớn, hầu như là để bỏ đi. Chính việc dùng hai hình tượng trái ngược hoàn toàn như vậy đã gợi mở cho người đọc không chỉ là những mâu thuẫn, éo le mà nó còn góp phần phản ánh tình cảnh thê thảm đến đáng thương, tủi nhục của những kiếp người nông dân nghèo khổ trong nạn đói khủng khiếp, kinh hoàng vào năm 1945, thể hiện được giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo vô cùng sâu sắc của tác phẩm.

+ Tình huống được gây dựng trên cơ sở từ những mâu thuẫn trớ trêu và được đẩy tới tận cùng của giới hạn.

Sự trớ trêu đầu tiên xuất hiện ở nhân vật Tràng - chủ thể thực hiện hành động "nhặt vợ". Tràng là một người mà ngay cả trong hoàn cảnh bình thường cũng rất khó có khả năng lấy vợ được: hắn là dân ngụ cư với địa vị thấp, hèn trong làng xã, lại còn nghèo khổ, xấu xí, thô kệch và hơi dở tính. Vậy mà Tràng lại lấy được vợ, thậm chí một cách vô cùng chóng vánh, dễ dàng đến mức chính hắn cũng không tin nổi.

Sự trớ trêu thứ hai đến từ chính hoàn cảnh "nhặt vợ" của nhân vật Tràng. Hôn nhân được coi là biểu tượng của một cuộc sống gia đình, của sự sinh con đẻ cái, của một sự sống đầm ấm hạnh phúc. Ấy vậy mà việc "nhặt vợ" của nhân vật Tràng này lại diễn ra đúng vào thời điểm khủng khiếp nhất của nạn đói năm Ất Dậu khiến cho bao nhiêu người dân đã chết, khi mà bao trùm lên là không khí chết chóc khắp nơi, xác chết như rơm dường như còn nhiều và dày đặc hơn cả những người mà đang còn sống, bầu không khí u ám và phảng phất mùi gây của xác người.

Tình huống trớ trêu ấy đã gây ngạc nhiên cho tất cả mọi người: những người dân của xóm ngụ cư thì thì thầm phỏng đoán; bà cụ Tứ thì không tin nổi vào mắt mình và ngay cả nhân vật Tràng cũng ngờ ngợ, bàng hoàng như đang mơ màng trong một giấc mơ...

- Giá trị của tình huống:

+ Một tình huống kỳ lạ nhưng lại khá độc đáo của tác phẩm phản ánh một cách chân thực bức tranh hiện thực của làng quê Việt Nam trong nạn đói năm 1945 bằng những âm thanh, hình ảnh, mùi vị,... gợi cảnh chết chóc thê thảm.

+ Không chỉ dừng lại ở việc phản ánh được bề nổi của hiện thực thông qua những hình ảnh hay âm thanh, Kim Lân còn phản ánh được bề sâu của hiện thực khi sự đói khát khiến cho giá trị của con người trở nên rẻ mạt, những giá trị tươi đẹp, thiêng liêng của con người trở nên thật bi hài, chua chát đến vô cùng tội nghiệp.

Sự đói khát đã khiến cho hình hài, bộ dạng con người trở nên tiều tụy, đáng thương đến thê thảm. Trẻ con trong xóm ngụ cư thì ủ rũ như những ông già; nhiều người lớn thì mặt mày u tối, hốc hác; người "vợ nhặt" mặc trên người bộ quần áo rách tả tơi trông như tổ đỉa, khuôn mặt như cái lưỡi cày xám xịt lại trông chỉ còn thấy hai con mắt...

Sự đói khát đến cùng này đã hủy hoại cả nhân cách của cả một con người. Điều này thể hiện lên một cách chua xót nhất trong nhân vật người "vợ nhặt" khi mà miếng ăn ngày đói cũng đã trở thành sự khởi đầu và đích đến cho một mối quan hệ đầy thiêng liêng, trở thành một yếu tố chi phối khốc liệt, mạnh mẽ đối với nhân cách của con người.

Sự đói khát khó khăn cũng khiến cuộc sống trở nên nhiều đau đớn, kỳ dị, con người nhưng lại không được sống cho ra con người. Vợ nhặt là một câu chuyện về một cuộc hôn nhân của những con người cùng cảnh khốn khổ đến với nhau và bắt đầu là vì miếng ăn, còn về sau là sự hi vọng có thể trốn thoát khỏi cái đói khổ nhục này. Tất cả những sự việc có liên quan đến cuộc hôn nhân này đều sẽ bị hạ thấp một cách thê thảm: cô dâu lại đi cắp chiếc nón "rách tàng", mặc một bộ quần áo "tả tơi như tổ đỉa" khi đi về nhà chồng; hai hào dầu cũng là quá xa xỉ, hoang phí cho một đám cưới đơn thuần...

+ Không chỉ xót thương cho những thân phận con người thời ấy thông qua bức tranh hiện thực ngày đói, nhà văn Kim Lân còn thể hiện một tư tưởng nhân đạo vô cùng sâu sắc trong việc tác giả đã khẳng định, ngợi ca, trân trọng và thể hiện được niềm tự tin vào bản chất cốt lõi tốt đẹp của tất cả những con người biết vượt lên trên cái đói, cái thảm cảnh của cuộc đời để sống, để yêu thương, để có được niềm vui và ngập tràn hy vọng. Chứng tỏ được rằng sự đói khát cũng không làm con người ta mất đi được lòng nhân ái hay mất đi những khát vọng hạnh phúc to lớn cũng như những hi vọng mới vào một tương lai tươi sáng hơn, tốt đẹp hơn.

 c. Kết bài

Với phong cách tạo dựng một tình huống mới mẻ, đặc sắc với sự tập trung cao độ trong những yếu tố tương phản, những éo le, trớ trêu trong tình huống khi con người đã bị đẩy đến vực thẳm của sự đói khát, tác giả Kim Lân đã bộc lộ được nỗi xót thương cho số phận những con người, sự căm phẫn to lớn đối với bọn thực dân Pháp, phát xít Nhật vì chúng đã đẩy nhân dân ta vào một nạn đói khủng khiếp nhất trong lịch sử dân tộc. Đặc biệt, tác phẩm cũng đã thể hiện được niềm tin và sự trân trọng đối với những phẩm chất tốt đẹp của mỗi con người.

>> Mời bạn xem chi tiết: Soạn bài Ngữ Văn 12

2.2 Đề số 2 SGK Ngữ Văn 12/2 trang 203

Câu 1: Giới thiệu một cách khái quát về tác giả Ơ.Hê-minh-uê cùng tác phẩm Ông già và biển cả. (2 điểm)

a. Tác giả Ơ.Hê-minh-uê:

- Ơ-nít Hê-minh-uê (1899-1961) là một nhà văn của Mỹ, tác giả đã để lại một dấu ấn vô cùng sâu sắc trong nền văn xuôi hiện đại của phương Tây và đã góp phần đổi mới lối viết truyện, tiểu thuyết của rất nhiều thế hệ những nhà văn đời sau trên thế giới nói chung.

- Người thanh niên này khi bước vào đời bén duyên với nghề viết báo và đã làm phóng viên mặt trận cho tới khi kết thúc Chiến tranh thế giới thứ hai trên thế giới.

- Ông cũng nổi tiếng với một số những tiểu thuyết như: Mặt trời vẫn mọc (1926), Giã từ vũ khí (1929), Chuông nguyện hồn ai (1940),...

- Truyện ngắn của ông cũng được đánh giá là một trong những tác phẩm mang phong vị vô cùng độc đáo.

- Dù ông thường viết về thể nghiệm của những nhân vật đã từng tham gia chiến tranh trong chiến tranh thế giới thứ nhất và cả cuộc chiến tranh thế giới chống lại phát xít hay viết về những trận chiến đấu bò, săn thú dữ, đấu quyền Anh, dù có viết về vùng châu Phi hay châu Mỹ, ông cũng đều nhắm về ý đồ "viết một áng văn xuôi đơn giản và trung thực về con người".

b. Tác phẩm Ông già và biển cả

- Tác phẩm Ông già và biển cả (1952) được ra mắt bạn đọc trước khi nhà văn Hê-minh-uê được trao tặng Giải thưởng Nô ben về Văn học vào năm 1954, tác phẩm là một sự kết tinh tiêu biểu của những nét mới mẻ trong lối kể chuyện độc đáo của Hê-minh-uê. 

- Truyện kể lại sau ba ngày hai đêm của ông lão Xan-ti-a-gô khi đi ra khơi đánh cá. Trong khung cảnh mênh mông rộng lớn của trời biển, chỉ có một mình ông lão, khi ông đang chuyện trò cùng với mây nước, chim cá, khi ông đuổi theo một con cá lớn, khi ông phải đương đầu với đàn cá mập hung ác đang xông tới xâu xé dường như đã được thu hẹp tới mức cực hạn, những câu chuyện tuy cực kỳ đơn giản ấy nhưng cũng lại gợi mở được rất nhiều tầng ý nghĩa cho người đọc: một công cuộc tìm kiếm con cá lớn nhất, đẹp nhất trên đời; hành trình đầy nhọc nhằn, hiểm nguy nhưng cũng dũng cảm của người lao động trong một xã hội không có tình người; thể nghiệm về sự thành công và thất bại của những người nghệ sĩ đầy cô độc khi họ đang theo đuổi ước mơ sáng tạo của bản thân, rồi sau đó họ  trình bày ước mơ áy trước mắt người đời; mối liên hệ mật thiết giữa con người và thiên nhiên... Bởi thế, đúng như hình ảnh về tác phẩm nghệ thuật mà được tác giả Hê-minh-uê đã từng đem so sánh và phấn đấu để trở nên sáng tạo, tác phẩm này cũng giống như một tảng băng trôi vậy.

- Ông già và biển cả đã xuất hiện trên phần nổi của ngôn từ nhưng không nhiều, lối viết văn giản dị tuy nhiên phần chìm của ngôn từ và hiện thực của nó thì lại rất lớn, bởi đã gợi lên được nhiều tầng ý nghĩa mà người đọc cũng sẽ rút ra được tùy theo cách mà họ thể nghiệm và lấy được cảm hứng trước hình tượng - đây chính là biểu hiện của nguyên lý sáng tác do chính nhà nhà văn đề ra: tác phẩm nghệ thuật giống như một "tảng băng trôi".

Câu 2: “Có ba điều trong cuộc đời mỗi người nếu đi qua sẽ không lấy lại được: thời gian, lời nói và cơ hội”. Hãy nêu lên suy nghĩ của anh (chị) về ý kiến được trên. (5 điểm)

Thời gian đã qua đi không thể trở lại                    

Dòng sông đã ra đi làm sao về chốn cũ                

Náo nức khơi xa không thể vắng những cánh buồm

Áng mây trên đầu không thể ngừng trôi               

(Phó Đức Phương - Không thể và có thể)

Con người sẽ chỉ học được cách để nuối tiếc một khi những điều gì có giá trị quan trọng đã ra đi mãi mãi và không bao giờ quay trở lại... Nếu được phép chỉ lựa chọn ba điều để mà chúng ta muốn giữ lại ở trong cuộc đời này nhất, đó có lẽ chính ba thứ là: thời gian, lời nói và cuối cùng là cơ hội - những thứ tựa hồ như một "áng mây trên đầu không thế ngừng trôi".

Khi con người ta mất đi một ngôi nhà, cũng chính là lúc con người họ cũng sẽ có khả năng xây dựng lại được một ngôi nhà thứ hai mới. Đây cũng chính là lý do mà tại sao trên thế giới này lại có hàng vạn ngôi nhà cứ liên tục được đập đi và xây lại hằng năm, hàng tháng, hàng ngày, thậm chí là hàng giờ... Khi chúng ta mất đi một công việc, không có nghĩa là chúng ta sẽ mãi mãi không thể kiếm lại được một công việc mới khác, thậm chí là có thể tìm được một công việc mới còn tốt hơn rất nhiều so với công việc cũ mà ta đã từng trải qua.

Con người chúng ta sinh ra và tồn tại trong vũ trụ này có lẽ đã được ưu ái hơn rất nhiều loài khác khi Chúa trời ban cho chúng ta hy vọng và nghị lực níu giữ, cứu vãn mọi thứ của cải vật chất và thậm chí cả tình cảm (mất đi tình yêu đầu tiên, không có nghĩa là chúng ta không thể yêu lần thứ hai hay những lần tiếp theo sau đó). Nhưng có những thứ không nằm trong tầm kiểm soát chúng ta và chúng ta không thể níu giữ hay thay đổi được. Thời gian là một trong số đó.

Người xưa có câu nói "Thời gian là vàng, bạc". Bản thân tôi thì lại không cho là như thế. Vàng, bạc tuy chúng có giá trị rất lớn nhưng dù sao cũng chỉ là vật chất đơn thuần, con người chúng ta chính là người khai thác và làm ra chúng, biến chúng từ những vật chất thô sơ thành những thứ có giá trị, quý hiếm... Nhưng đối với thời gian, nó là một thứ vô hình, con người dường như bất lực trước sự trôi đi của thời gian. Chúng ta không phải loài tạo ra được thời gian và khi mà thời gian đã trôi đi thì sẽ không có cách nào khiến cho nó quay lại được, chỉ có thể thấy ở trong phim. Thời gian có lẽ còn quý báu hơn rất nhiều so với vàng bạc châu báu nhiều lần. Các vua chúa thời xa xưa bỏ ra rất nhiều công sức và vàng bạc để tìm ra những thứ thuốc trường sinh bất lão, giúp họ trẻ mãi không già theo thời gian cũng có nghĩa là họ muốn kéo dài thời gian sống của họ, họ muốn chiến thắng trước sự trôi đi của thời gian. Nói thời gian là một thứ tài sản thì vẫn chưa thể nói được hết sự quý báu của nó đối với sự sống của mọi sinh vật trên đời này. Con người chúng ta là sinh vật tiến hóa cao nhất, luôn muốn khống chế thời gian, nắm giữ thời gian, đi ngược lại với quy luật tự nhiên, thậm chí một vài người còn có những mơ ước vô cùng táo bạo về những cỗ máy có thể quay ngược thời gian để họ có thể thay đổi những việc sai lầm họ đã đã làm quá khứ hoặc đơn giản chỉ để muốn trúng thưởng để sống sung sướng. Nhưng có lẽ điều đó mãi mãi chỉ là mơ ước viển vông và không bao giờ thành hiện thực của loài người. Cho dù chúng ta có tiến hóa đến mấy thì cũng không thể kịp được với thời gian. Mỗi phút trôi đi có nghĩa là chúng ta cũng đã mất đi một phút trong cuộc đời mình. Đó có thể là một phút quý giá để chúng ta tận hưởng một ly cà phê thơm lừng vào những buổi sáng sớm, ngắm nhìn mặt trời bình minh rạng đông lấp ló trên những toà nhà nhiều tầng. Đó có thể là một phút chúng ta có thể thỏa sức đùa vui bên những người thân yêu, bạn bè, đầm ấm bên họ hàng, gia đình và người yêu. Nhưng đôi khi cũng có thể là phút chúng ta phải vật lộn với bài vở học hành, giấy bút và quyết tâm để ngày mai có thể sẽ đậu vào một trường đại học như mơ ước. Dù cho là những phút giây đem lại hạnh phúc hay đau khổ, thất vọng, bản thân mình đều không muốn bỏ lỡ nó, vì ta biết rằng: thời gian trôi qua đi, con người ta sẽ mất đi rất nhiều thứ. Chúng ta sẽ mất đi tuổi trẻ, mất đi sự nhiệt huyết. Chúng ta cũng sẽ mất đi cái giây phút ngây thơ hồn nhiên hay cả cái nông nổi, bồng bột nhưng lại rất dễ thương của tuổi hồng, trong cuộc đời mỗi con người, có bao nhiêu lần mà chúng ta đã phải nuối tiếc vì những gì chúng ta đã làm, những lỗi lầm mình mà rất muốn sửa chữa nó... nhưng thời gian thì không cho chúng ta cơ hội để thực hiện lại lần thứ hai.

Những người đã đạt được thành công trong cuộc sống là những con người biết tận dụng một cách tối ưu thời gian. Mỗi ngày mỗi người trong chúng ta đều cần tạo nên có một quỹ thời gian chỉ có hai mươi tư tiếng đồng hồ để có thể làm những việc chúng ta muốn, làm những việc chúng ta thấy có ích chỉ có điều chúng ta sẽ xử lý khoảng thời gian hai mươi tư giờ đó như thế nào. Với hai mươi tư tiếng một ngày, bày ngày một tuần như nhau, nhưng nếu những hoạt động của bạn là tích cực và có hiệu quả chúng sẽ khiến bạn trở nên thành công hơn rất nhiều so với những người tuy có cùng lượng thời gian như ban nhưng mà không biết tận dụng nó hiệu quả. Rèn luyện một cách sống “vội vàng”, sống một đời để tận hưởng và tận hiến cho cuộc sống này sẽ giúp cho mỗi người không cảm thấy nuối tiếc mỗi phút giây trôi qua trong cuộc đời ngắn ngủi so với chiều dài thời gian...

Tương tự như với thời gian, có rất nhiều những thứ trôi qua mà con người sẽ không bao giờ có thể lấy lại được. Theo tôi thì đó chính là lời nói. Bản thân tôi đã rất thích một câu chuyện ngụ ngôn này: "Một bầy ếch đang đi dạo trong một khu rừng và có hai con ếch bị rơi xuống một cái hố khá sâu. Tất cả những con ếch khác đều bu lại xung quanh miệng hố để cố gắng cứu chúng lên. Nhưng khi chúng thấy cái hố quá sâu, rất khó để cứu hai con ếch đen đủi ấy thì bọn ếch ở trên miệng hố liền nói vọng xuống với hai con ếch đó rằng hai bọn chúng chỉ còn có nước chết đi mà thôi. Hai con ếch ấy đã bỏ ngoài tai những lời bình luận ngu ngốc đó và đã cố hết sức để nhảy lên khỏi cái hố sâu. Những con ếch kia lại nói thêm với chúng rằng đừng nên phí sức và đừng nên làm chuyện vô ích không giúp ích gì được. Sau cùng, một con ếch ở phía dưới đã nghe theo những gì bọn ếch phía trên hố nói, nó bỏ cuộc và chết đi trong sự tuyệt vọng vô cùng. Con ếch còn lại vẫn tiếp tục cố gắng nhảy thoát khỏi đây. Một lần nữa cả bầy phía trên lại xúm lại và tiến lên và khuyên con ếch hãy thôi đi và không nên cố gắng nữa. Cuối cùng, con ếch đó đã nhảy được lên bờ. Cả bầy vây xung quanh nó và hỏi: "Anh đã không nghe thấy chúng tôi nói gì hay sao?". Thì ra, con ếch này lại bị nặng tai. Nó lại tưởng cả bầy ếch đang cố gắng động viên nó trong suốt khoảng thời gian bị mắc kẹt vừa qua...".

Có một thứ sức mạnh sống chết ở chính nơi miệng lưỡi chúng ta. Một lời động viên hay khích lệ cho một người khác khi học đang gặp bế tắc cũng có thể giúp họ vượt qua được những khó khăn vực tinh thần họ dậy. Nhưng những lời nói thiếu đi tính thiện chí của chúng ta đôi khi cũng có thể giết chết đi niềm hy vọng cuối cùng tuy có chút nhỏ nhoi của một người đang ở đỉnh điểm của sự tuyệt vọng. Vấn đề mấu chốt là ở chỗ đôi khi chúng ta không ý thức hết được những ý nghĩa, tác dụng sâu sắc của mỗi lời mà chúng ta nói ra tác động thế nào đến những người xung quanh. Giống như việc bạn đem thả một hòn sỏi vào một ao nước, tạo ra những gợn sóng nhỏ xoay tròn, sau đó sẽ hoà vào cơn sóng lớn, cuối cùng thì tràn ra biển cả. Bạn hoàn toàn không quan tâm tới những con sóng nhỏ bé mà bạn tạo ra, nhưng chỉ bằng một sỏi nhỏ thôi, bạn cũng đã làm khuấy động nên cả biển cả bao la. Buông ra một lời nói vô tình, không cân nhắc kỹ càng, trong phút chốc bạn cũng quên ngay đi thôi vì nó không tác động gì lên bạn. Nhưng đối với những người xung quanh bạn, đặc biệt là những người đang khó khăn thì họ vô cùng nhạy cảm, những cơn sóng nhỏ của bạn cũng sẽ để lại vô vàn ngọn sóng lớn trong suy nghĩ của họ. Tất nhiên, những cơn sóng nhỏ mà bạn tạo bằng việc ném đi những viên đá nhỏ sẽ chẳng bao giờ quay ngược trở lại với bạn, cũng như những lời nói vô tâm xuất phát từ bạn sẽ chẳng bao giờ bạn lấy lại được, một khi bạn đã nói chúng ra... Đôi khi tôi từng nghĩ, nếu ta có thể quay lại được thời gian thì điều dĩ nhiên chúng ta có thể sửa chữa đầu tiên chính là sửa lại những câu nói mà chúng ta đã lỡ lời, buột miệng nói ra gây tổn thương tới người khác. Nhưng thời gian như đã nói, nó chẳng thể quay trở lại được, và cũng đừng bao giờ mong một ngày nào đó những lời nói lỡ lời đó của chúng ta sẽ được sửa chữa hay thay đổi trở nên tốt hơn... "Lời nói chẳng mất tiền mua" nhưng chúng để lại trong lòng những người nghe lời nói ấy những dấu ấn mà chẳng bao giờ có thể phai nhạt.

Một lời nói dối cũng sẽ để lại một ấn tượng về một con người hiện lên chỉ toàn là sự dối trá lừa lọc và cũng để lại những hoài nghi khó nói trong lòng người nghe... Một lời mắng mỏ, quở trách vô tâm, ác ý có thể khiến nhiều người phải rơi nước mắt... Một lời nói xấu sau lưng cũng sẽ để lại những thất vọng ê chề, tình bạn cũng tự nhiên lặng im rồi biến mất... Chúng ta có bao giờ có thể xoá đi được những hoài nghi, những giọt nước mắt đã rơi hay những sự thất vọng không? Vì vậy mà chúng ta cũng sẽ chẳng bao giờ sửa chữa được những lời nói sai lầm ấy của mình. Một lời nói tốt, bạn cũng đã làm xáo động một cuộc đời hạnh phúc hay đôi khi cũng làm rơi nước mắt của người nào đó… Một lời nói đầy vui vẻ và sự thiện chí dù chỉ trong phút giây bạn những tưởng như chúng bay đi… nhưng cũng đủ để mang hy vọng, niềm vui và tình yêu lớn đến cho rất nhiều người... Hãy những lời yêu thương đầy chân thành, một lời động viên an ủi cũng sẽ để lại trong tim người nghe nhiều niềm vui và hy vọng vào tương lai, cuộc sống.

Cũng giống như là thời gian hay lời nói, cơ hội cũng là một thứ tài sản quý báu nhưng cũng là một thứ mỗi con người trong chúng ta một khi đã đánh mất đi thì dường như không bao giờ có thể lấy lại được nó. 

Tham khảo khóa học PAS THPT để được các thầy cô có kinh nghiệm giúp bạn lên lộ trình ôn thi tối ưu nhé! 

Trong thần thoại Hi Lạp cổ, Cai-rốt là vị thần của cơ hội. Thần có một chòm tóc dài trước trán, phía sau hắn thì hói. Một khi chúng ta muốn nắm bắt lấy cơ hội thì khi ông ta đang tiến lại gần, bạn cần phải ngay lập tức nắm ngay lấy chỏm tóc ở trước trán ấy. Khi Cai-rốt đã đi qua rồi thì bạn sẽ không còn nắm lại được cơ hội nào nữa vì phía sau của vị thần không còn tóc để mà nắm. Như vậy, một khi cơ hội đến với chúng ta, nếu bạn không nhanh tay nắm bắt lấy nó, thì bạn sẽ bỏ lỡ nó, và vị thần cơ hội ấy cũng sẽ không dành chỏm tóc thứ hai đằng sau cho bạn vì bạn đã bỏ lỡ nó rồi.

Trong cuộc sống thường ngày, chúng ta luôn luôn than thở với nhau rằng bản mình kém may mắn, hay cơ hội không tìm đến với mình. Thậm chí nhiều người trong chúng ta còn lấy "cơ hội" ra để biện minh cho những thất bại của bản thân. Nhưng thực ra, cơ hội của mỗi người trong chúng ta là như nhau, chỉ có điều rằng, ai sẽ nhận ra là nó đang đến, và ai sẽ kịp nắm bắt nó hay ai sẽ tuột mất nó đi mà thôi.

Có hai nhà đầu tư chứng khoán họ cùng nhìn thấy giá cổ phiếu của một công ty đang trên đà sụt giảm. Nhà đầu tư A thấy vậy liền nói rằng: "Công ty này chắc chắn không phải là nơi để chúng ta đầu tư!". Ngược lại, nhà đầu tư B lại nghĩ đây chính là cơ hội để công ty đầu tư vào. Ông ta đã mạnh dạn đầu tư vào công ty này và bất chấp giá cổ phiếu của công ty đó đang sụt giảm liên tục. Hai ngày sau đó, giá cổ phiếu công ty này bỗng nhiên tăng lên đột ngột. Nhà đầu tư B, do đã nắm bắt cơ hội kịp thời nên đã mau chóng trở nên giàu có nhờ bản lĩnh. Như vậy, cơ hội dành cho mỗi con người là như nhau. Nhưng khi cơ hội đến, bạn chi cần hơi sao nhãng, lưỡng lự một chút thì chẳng khác gì bạn đang úp tay và dâng cơ hội lên cho người khác. Mà có những cơ hội nếu như để lỡ một lần thì bạn sẽ phải hối tiếc cả một đời.

Cơ hội sẽ không phụ thuộc vào số phận giống như may mắn. Cơ hội sẽ tùy thuộc vào bản thân mỗi chúng ta. Chúng ta đi học mười hai năm dài đằng đẵng, cơ hội của chúng ta chính là kỳ thi đại học đầy những cam go để có thể chứng tỏ bản thân mình. Bạn càng chăm chỉ, càng nỗ lực thì khả năng bạn nắm bắt được cơ hội, khả năng đỗ đạt của bạn càng lớn. Giống như trường hợp của nhà đầu tư chứng khoán ở trên, nếu anh ta là người không có tầm nhìn và có sự hiểu biết nhất định, chắc chắn anh ta sẽ không thể nhận ra đó là cơ hội đang đến để "tóm" lấy thành công. Vì vậy, cơ hội là nằm trong tay chúng ta chứ không phải là trong tay ai khác. Đó có thể là những cơ hội nhỏ bé, giản dị, như cơ hội để có thể nói những lời yêu thương đối với gia đình mình, bạn bè mình... Có thể ai trong chúng ta cũng sẽ có cơ hội, nhưng không phải ai trong chúng ta cũng nhận ra được, đón chào và tiếp nhận nó. Chúng ta thường sẽ bỏ lỡ cơ hội để đem đến tình yêu cho mọi người, do bản thân của chúng ta không biết chúng ta đã bỏ lỡ. Khi những người đó đã xa rời thì chúng ta mới hối tiếc vô cùng vì mình bỏ lỡ cơ hội được nói ra những lời yêu thương.

Trước khi bước vào trong phòng mổ, mong ước lớn nhất của ông ngoại là được nghe tôi hát lên một lần. Ngoại cũng muốn nghe cháu gái yêu của ngoại hát bài hát mà hồi nhỏ chính ngoại đã dạy cho tôi. Nhưng tôi lại không làm điều đó. Tôi cười và nói với ngoại: "Ngoại à! Con lớn rồi mà, con sẽ không hát trước đông người đâu! Khi nào ngoại khỏi bệnh, con sẽ hát lớn cho ngoại nghe, lúc nào chỉ có con và ngoại thôi"... Nhưng sau đó, tôi đã không còn cơ hội hát cho ngoại nghe thêm một lần nào nữa. Tôi đã bỏ lỡ đi cơ hội để hát cho ngoại và cũng bỏ lỡ đi cơ hội để nói với ngoại rằng tôi yêu ngoại đến nhường nào...

Tuổi trẻ chúng ta, tâm hồn còn trẻ, còn nhiều thời gian và cơ hội. Nhưng có phải vì thế mà bạn dừng lại và tạm chấp nhận con đường bằng phẳng, hay đi quá nhanh để rồi làm hỏng những giá trị của cuộc đời này? Tôi và bạn đều còn rất trẻ, còn trẻ và tràn đầy sức sống. Trên hết, chúng ta thật may mắn khi nhìn thấy những điều mà chúng ta có thể bỏ lỡ trong tương lai, nhìn thấy sự mất mát trước khi mất mát thực sự. Chúng ta sẽ ý thức hơn để không bỏ lỡ những cơ hội, để tạo ra những gì mình muốn, để mang lại nhiều ý nghĩa hơn cho cuộc sống này.

 Vậy thì tại sao ngay từ bây giờ bạn lại không nâng niu những gì mà bạn đang có. Sao bạn lại không áp dụng thuyết tương đối của Anh-xtanh, sao bạn lại không "uốn lưỡi bảy lần trước khi nói" và không "tóm lấy" thật mạnh túm tóc cơ hội của thần Cơ hội khi ngài bước qua? Hãy làm những điều đó để hạnh phúc có thể mỉm cười với bạn... Hãy biến những điều không thể trở thành những điều có thể nhé:

Người đã ra đi có thể trở lại                                  

Vết thương ngày nào có thể liền da                       

Nước mắt sẽ thôi rơi, đôi môi lại chín đỏ                 

Bồi hồi ngày gặp nhau xua tan đi bao nỗi mong nhớ

Vòng tay yêu thương có thể rộng mở                      

Bóng mây muộn sầu có thể dần tan                       

Và điều này thật rộn ràng êm ái                           

Có thể ngày mai chúng ta sẽ thành đôi.                

(Phó Đức Phương - Không thể và có thể)

Trên đây, VUIHOC đã cung cấp cho các bạn cách soạn bài kiểm tra tổng hợp cuối năm và hướng dẫn luyện đề ôn tập trong sách giáo khoa Ngữ Văn 12 tập 2. Ngoài ra, để học nhiều hơn các kiến thức các môn học của THPT thì các em hãy truy cập vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn xem chi tiết: 

• Soạn bài ôn tập phần văn học
• Soạn bài tổng kết phần Tiếng Việt: Lịch sử, đặc điểm loại hình và các phong cách ngôn ngữ
• Soạn bài giá trị văn học và tiếp nhận văn học