Soạn bài Phong cách ngôn ngữ hành chính - Ngữ văn 12 (chi tiết)

1. Soạn bài phong cách ngôn ngữ hành chính: Văn bản và ngôn ngữ hành chính

1.1 Văn bản hành chính 

a. Khái niệm: 

Văn bản hành chính là loại văn bản được dùng trong giao tiếp thuộc lĩnh vực hành chính. Ðó là sự giao tiếp giữa Nhà nước với người dân, giữa người dân với các cơ quan Nhà nước, giữa các cơ quan với nhau, giữa quốc gia này và quốc gia khác trên cơ sở pháp lí (thông tư, nghị định, đơn từ, báo cáo, hóa đơn và hợp đồng…).

b. Một số loại văn bản hành chính thường gặp trong cuộc sống:

- Văn bản 1: là các nghị định của Chính phủ.  Gần với các nghị định chính là các văn bản của các cơ quan nhà nước hoặc các tổ chức chính trị, xã hội như: thông tư, pháp lệnh, nghị định, văn bản pháp luật, hiến pháp, chỉ thị, quyết định…

- Văn bản 2: là các loại giấy chứng nhận tại các thủ trưởng cơ quan nhà nước, các trường học hoặc các giấy chứng nhận khác như: giấy khai sinh, văn bằng, chứng chỉ…

- Văn bản 3: là đơn gửi đến các cơ quan Nhà nước, do Nhà nước quản lí. Gần với các văn bản: bản khai, báo cáo, biên bản…

c. Điểm giống và sự khác khác giữa các văn bản:

- Giống nhau: đều có tính pháp lí và giải quyết vấn đề mang tính hành chính, công vụ

- Khác nhau: Các văn bản thuộc phạm vi và quyền hạn khác nhau, đối tượng khác nhau.

>> Mời bạn xem thêm: Soạn bài Ngữ Văn 12

1.2 Ngôn ngữ hành chính 

a. Khái niệm:

Ngôn ngữ hành chính là ngôn ngữ được sử dụng trong các văn bản hành chính với mục đích để giao tiếp trong phạm vi các cơ quan nhà nước hoặc các tổ chức chính trị, kinh tế, xã hội… (gọi chung là các cơ quan), hoặc giữa cơ quan với một cá nhân, hay giữa các cá nhân với nhau dựa trên cơ sở pháp lí.

b. Đặc điểm

Các văn bản hành chính đều có các đặc điểm tiêu biểu về ngôn ngữ như sau:

- Về cách trình bày và kết cấu văn bản: Các văn bản đều được trình bày một cách thống nhất. Mỗi văn bản thường bao gồm 3 phần theo một khuôn mẫu nhất định:

+ Phần đầu là: các tiêu mục của văn bản.

+ Phần chính là: nội dung của văn bản.

+ Phần cuối là: các thủ tục cần thiết khác như là (thời gian, địa điểm, chữ kí,…).

- Về từ ngữ:

+ Các từ ngữ toàn dân được sử dụng một cách chính xác.

+ Thêm vào đó, có một lớp từ ngữ hành chính được dùng với tần số cao (căn cứ vào…, được sự ủy nhiệm của…, tại công văn số…, nay quyết định, chịu quyết định, chịu trách nhiệm thi hành quyết định, có hiệu lực từ ngày…, xin cam đoan…).

- Về kiểu câu văn:

+ Có những văn bản mặc dù dài nhưng đó chỉ là kết cấu của một câu (ví dụ: Chính phủ căn cứ…. Quyết định: điều 1, 2, 3,…).

+ Mỗi ý quan trọng đều được tách ra và xuống dòng, viết hoa đầu dòng.

+ Ví dụ:

Tôi tên là:…

Sinh ngày:…

Nơi sinh:...

=> Tóm lại, văn bản hành chính cần sự chính xác bởi vì đa số chúng đều có giá trị pháp lí. Mỗi câu, mỗi chữ, hay các con số, dấu chấm dấu phẩy đều phải thật chính xác để tránh gây phiền phức về sau. Ngôn ngữ hành chính không phải là ngôn ngữ biểu cảm vậy nên hạn chế sử dụng các từ ngữ biểu cảm. Tuy nhiên, trong văn bản hành chính cần sự trang trọng bởi vậy nên thường sử dụng những từ Hán - Việt.

Combo sổ tay tổng hợp kiến thức các môn học hot nhất năm nay đang được giảm giá nhân dịp đầu năm học mới. Nhanh tay đăng ký để nhận được ưu đãi tốt nhất từ vuihoc bạn nhé! 

2. Soạn bài phong cách ngôn ngữ hành chính: Những đặc trưng cơ bản 

2.1 Tính khuôn mẫu 

- Tính khuôn mẫu ở một văn bản hành chính thể hiện ở kết cấu văn bản thống nhất, thường bao gồm ba phần:

- Phần đầu là:

+ Quốc hiệu và tiêu ngữ:

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

+ Tên cơ quan ban hành văn bản, phía bên dưới là số hiệu văn bản.

+ Thời gian và địa điểm ban hành văn bản.

- Phần chính là: Nội dung chính của văn bản.

- Phần cuối là:

+ Chức vụ, chữ kí và họ tên của người kí kết văn bản, dấu xác nhận của cơ quan.

+ Nơi nhận.

=> Văn bản hành chính có rất nhiều loại bởi vậy trong cách trình bày cũng có thể có những điểm khác biệt nhất định. Kết cấu nêu bên trên có thể thay đổi ít nhiều tùy vào các loại văn bản khác nhau.

2.2 Tính xác minh 

- Văn bản hành chính được viết ra để xử lí và thực thi. Chính vì vậy, nó đòi hỏi phải có tính xác minh và sự chính xác tuyệt đối.

+ Mỗi từ, mỗi câu trong văn bản một nghĩa, một ý. Không sử dụng từ đa nghĩa, số liệu được sử dụng phải cụ thể, rõ ràng.

+ Không sử dụng các biện pháp tu từ.

+ Không được tuỳ tiện xoá bỏ, sửa chữa, thay đổi ngôn từ, cần có sự chính xác đến từng dấu chấm, dấu phẩy, chữ kí, và cả về thời gian mà văn bản có hiệu lực.

+ Văn bản dài sẽ được phân chia thành các chương mục, các điều khoản ngắn gọn, rõ ràng.

2.3 Tính công vụ 

Tính chất công vụ là tính chất công việc chung của cả cộng đồng, vậy nên hạn chế những biểu đạt tình cảm của cá nhân.

Ngôn ngữ hành chính không phải là ngôn ngữ của cảm xúc. Do đó, những từ ngữ gợi cảm xúc, những phép tu từ,… sẽ không tạo hiệu quả bằng sự chính xác của ngôn từ và nội dung thông tin cần thiết.

3. Soạn bài phong cách ngôn ngữ hành chính phần luyện tập 

3.1 Câu 1: SGK Ngữ Văn 12/2 trang 172 

“Kể tên một số loại văn bản hành chính thường gặp liên quan đến học tập trong nhà trường của anh (chị).”

Một số loại văn bản hành chính thường gặp có liên quan đến việc học tập trong nhà trường như:

• Đơn xin nghỉ học, đơn xin vào đội, Đơn xin miễn giảm học phí, Đơn xin gia nhập Đoàn Thanh Niên Cộng Sản Hồ Chí Minh, biên bản họp lớp …

• Quyết định khen thưởng, quyết định kỷ luật, Giấy chứng nhận…

• Sơ yếu lý lịch, giấy khai sinh, bằng tốt nghiệp, học bạ…

3.2 Câu 2: SGK Ngữ Văn 12/2 trang 172

“Hãy nêu những đặc điểm tiêu biểu về cách trình bày văn bản, về từ ngữ, kiểu câu của văn bản hành chính (lược trích) trong SGK”

Văn bản được coi là Quyết định của Bộ trưởng Bộ Giáo dục & Đào Tạo về việc ban hành chương trình Trung Học Cơ Sở. Những đặc điểm chính tiêu biểu đó là:

- Về cách trình bày và kết cấu của văn bản: Văn bản thường được trình bày theo kết cấu khuôn mẫu như sau:

+ Phần đầu là: Tiêu mục của văn bản

+ Phần chính là: Nội dung của văn bản

+ Phần cuối là: Các thủ tục cần thiết khác như (thời gian, địa điểm, chữ ký...)

- Về từ ngữ: Sử dụng những từ ngữ toàn diện có ý nghĩa trung hòa về các sắc thái biểu cảm.

- Về kiểu câu của văn bản: kiểu câu theo kết cấu của văn hành chính (ví dụ: căn cứ vào.... Quyết định: Điều 1, 2, 3...). Mỗi điều, mỗi ý quan trọng đều được tách ra và xuống dòng, viết hoa đầu dòng...

3 Câu 3: SGK Ngữ Văn 12/2 trang 172

“Anh chị hãy hãy ghi biên bản một cuộc họp theo phong cách ngôn ngữ hành chính.”

- Một biên bản của cuộc họp cần chú ý có đầy đủ các nội dung sau đây:

+ Quốc hiệu, tiêu ngữ, tên biên bản cuộc họp;

+ Địa điểm và thời gian diễn ra cuộc họp;

+ Thành phần của cuộc họp gồm có;

+ Nội dung cuộc họp: người dẫn dắt, điều khiển, những người phát biểu, nội dung cần trao đổi, thảo luận và cuối cùng là kết luận của cuộc họp;

+ Chữ ký của chủ toạ và thư ký cuộc họp (người ghi biên bản).

- Mẫu biên bản cuộc họp:

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

BIÊN BẢN CUỘC HỌP TỔNG KẾT CUỐI NĂM HỌC

Thời gian bắt đầu: 8h ngày 30 tháng 5 năm 2023.

Địa điểm: Lớp 12 A2-  Phòng học số 2-  Trường Trung học phổ thông Việt Trì

Thành phần tham dự: Cô giáo chủ nhiệm lớp 12 A2, Ban cán sự lớp 12 A2 và 35 thành viên lớp 12 A2.

Nội dung cuộc họp:

Phần 1: Tổng kết lại thành tích học tập và rèn luyện của các bạn học sinh lớp 12 A2 trong suốt năm học vừa qua.

Phần 2: Khen thưởng và trao tặng quà cho các bạn học sinh đạt kết quả học tập và rèn luyện tốt.

Phần 3: Mục tiêu đề ra trong năm học sắp tới.

Thời gian kết thúc cuộc họp vào: 10 giờ  Ngày 30 tháng 5 năm 2023

              Thư ký                                                                    Chủ trì cuộc họp

     (Ký và ghi rõ họ tên)                                                      (Ký và ghi rõ họ tên)

Lộ trình học giúp các em đạt điểm 9+ tất cả các môn thi THPT Quốc Gia. Nhanh tay đăng ký để nhận được nhiều ưu đãi từ vuihoc nhé! 

Qua bài viết này, VUIHOC đã cung cấp cho các em học sinh chi tiết soạn bài Phong cách ngôn ngữ hành chính - Ngữ văn 12. Hi vọng rằng bài viết này có thể giúp các em nắm được những ý chính cũng như trau dồi được nội dung kiến thức mà bài học này đem lại. Để học nhiều hơn các kiến thức của các môn học thì các em hãy nhanh tay truy cập vào website vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn xem thêm: 

• Soạn bài phát biểu tự do
• Soạn bài bài nhìn về vốn văn hóa dân tộc
• Soạn bài diễn đạt trong văn nghị luận ( tiếp theo)